ĐỌC VÀ CẢM NHẬN : “BA MƯƠI NĂM...NHỚ VỀ EM” CỦA HOÀNG THỊ LÃNG MÂY
Lời hứa đối với mọi người luôn là niềm ưu tư cần phải trả như một món nợ. Và lời hứa càng khắc khoải da diết bội phần hơn nữa khi đươc đưa ra trước linh thiêng người đã khuất. Một ngày chưa trả xong món nợ ân tình đó là một ngày tâm hồn họ bị cào xé dằn vặt. Ba mươi năm là cả một quãng thời gian rất dài ,và lê thê trong đó cùng nỗi dày vò khắc khoải với kỷ niệm và lời hứa trước linh thiêng đồng đội đã tích tụ tình cảm mãnh liệt cho tác giả Hoàng Thị Lãng Mây bật ra bài thơ :
Ba mươi năm…nhớ về em!
Một ngày tháng tư
Nắng vàng ủ lửa
Ghé Kongpong Cham
Như một lần đã hứa
Cùng em
Ba mươi năm em ngủ giấc êm đềm
Chẳng buồn phiền, lo toan, mặc cả
Ba mươi năm thời gian nhanh quá
Trở về đây
Lẩn khuất bóng hình xưa
Cánh rừng này mỗi sáng nắng chiều mưa
In dấu chân em cùng bao đồng đội
Những buổi hành quân cồn cào bụng đói
Hái trái gùi xanh nhai với lá rừng
Tạm no lòng giây phút dừng chân
Ba mươi năm chẳng biết đến bao lần
Nhớ thương em không ngăn dòng nước mắt
Máu em đổ dưới ngông cuồng đạn giặc
Xác thân em giờ trôi dạt tận nơi đâu?
Cánh rừng xưa thành đồng ruộng mỡ màu
Giặc tan rồi… đất hồi sinh trở lại
Hãy ngủ yên bên ngọt ngào hoa trái
Thanh thản lòng làm bạn với trăng sao
Ghé thăm em mà nước mắt tuôn trào
Ba mươi năm như mới vừa qua ngõ
Thắp nén nhang gởi theo ngàn hoa cỏ
Kongpong Cham…còn đó xác thân em…
Bài thơ tự do năm khổ, với độ dài mỗi câu và số câu trong mỗi khổ khác nhau như một giai điệu trầm tư trong lòng tác giả suốt bao năm nay mới bật thành lời bản nhạc. Bản nhạc thơ chất chứa bao nỗi niềm , da diết về kỷ niệm ,khắc khoải lời hứa từ con tim, cả những xót xa dằn vặt của người còn sống sau cuộc chiến...
Chiến tranh luôn gắn liền mất mát. Cuộc chiến dẫu qua thì những người tham chiến vẫn còn chiến đấu mãi với mất mát cả tâm hồn lẫn thể xác. Vết thương cơ thể có liền da nhưng vẫn âm thầm nhức buốt. Dẫu có ru đời sống tiếp thì tâm hồn vẫn có những khoảng trống mênh mông
Tác giả ru nhạc thơ như ru cuộc đời mình
Một ngày tháng tư
Nắng vàng ủ lửa
Ghé Kongpong Cham
Như một lần đã hứa
Cùng em
Khổ thơ như một điệu ru cho một thời máu lửa vẫn luôn âm thầm khắc khoải trong lòng tác giả mà "em" là đại diện. Hai nốt cuối " cùng em " chùng xuống khiến ta chơi vơi như rơi vào khoảng trống mênh mông trong lòng tác giả.
Bản nhạc thơ dẫn đi ở thì hiện tại. Tác giả đang tâm sự với lòng mà trong đó là em:
Ba mươi năm em ngủ giấc êm đềm
Chẳng buồn phiền, lo toan, mặc cả
Ba mươi năm thời gian nhanh quá
Trở về đây
Lẩn khuất bóng hình xưa
Giai điệu du dương khắc khoải như một lời tự sự , có phần lên cao ở cuối câu 3 " nhanh quá" để nhấn cho khổ thơ với niềm luyến tiếc thời gian trôi.
Em đối với tác giả như người thân ruột thịt ,là đồng đội ,là một phần máu thịt của chính người. Cách tác giả nói về em không như người đã khuất. Em vẫn ở đây với đủ đầy vụn vặt đời thường, chỉ bớt lo toan vì đang yên giấc ngủ.
Bản nhạc thơ tiếp đi vào những kỷ niệm một thời hào hùng của tác giả, những kỷ niệm rõ ràng như chưa từng phủ bụi thời gian ,dù là đã ba mươi năm đằng đẵng
Cánh rừng này mỗi sáng nắng chiều mưa
In dấu chân em cùng bao đồng đội
Những buổi hành quân cồn cào bụng đói
Hái trái gùi xanh nhai với lá rừng
Tạm no lòng giây phút dừng chân
Nhạc điệu bây giờ có phần rộn ràng hơn với nhịp đập của những kỷ niệm hành quân
Những ký ưc xưa ùa về trong lòng tác giả. Những kỷ niệm làm nửa đêm chợt bàng hoàng tỉnh giấc "ôm choàng hụt một vòng tay " những kỷ niệm luôn ám ảnh khiến giọng thơ thiết tha dạt dào . " những cánh rừng" những buổi hành quân ,trái gùi xanh,cồn cào bụng đói", những kỷ niệm một thời vất vả nhưng hào hùng.
Ba mươi năm chẳng biết đến bao lần
Nhớ thương em không ngăn dòng nước mắt
Máu em đổ dưới ngông cuồng đạn giặc
Xác thân em giờ trôi dạt tận nơi đâu?
Khắc khoải...và khắc khoải . Khổ thơ này đớn đau khắc khoải nhất trong toàn bài. Là tất cả nỗi lòng tích tụ lại của tác giả. Là khúc hát bi thương, là tiếng thét thảng thốt trong đêm trường. Cuối khổ là câu hỏi tự cảm thán vẫn luôn ám ảnh trong lòng và tác giả biết rằng chẳng có câu trả lời "Xác thân em giờ trôi dạt tận nơi đâu?"
Nhạc điệu nhanh và mạnh như nhịp thở hổn hển dồn nén và bung bật bởi những kỷ niệm giờ chẳng thể nào khóa chặt
Cánh rừng xưa thành đồng ruộng mỡ màu
Giặc tan rồi… đất hồi sinh trở lại
Hãy ngủ yên bên ngọt ngào hoa trái
Thanh thản lòng làm bạn với trăng sao
Nhịp điệu chậm dần lại sau khi bung tràn cảm xúc, trở nên tâm trạng khi truyền tải niềm khát vọng của tác giả ước mong điều tốt nhất cho Em hằng yêu quí
Khẳng định và hy vọng vào một thực tế đầy màu xanh cuộc sống. Tác giả mong muốn Em không hề mất đi mà chuyển vào tự nhiên bằng cách này hay cách khác.
Ghé thăm em mà nước mắt tuôn trào
Ba mươi năm như mới vừa qua ngõ
Thắp nén nhang gởi theo ngàn hoa cỏ
Kongpong Cham…còn đó xác thân em…
Nhạc thơ trầm buồn truyền tải nổi bi ai và day dứt
Tác giả giả đã về được với Em như lời đã hứa nhưng day dứt vì quãng thời gian ba mươi năm. Day dứt hơn vì xác thân Em không thể kiếm tìm nên nỗi đau dâng tràn lên khóe. Chỉ còn mong em yên nghỉ như một lời " tạ lỗi" cùng Em
Bản nhạc thơ trầm hẳn khi kết thúc khiến nỗi giằng xé nội tâm trong lòng tác giả còn kéo dài mãi sau khi kết thúc..
Bài thơ như bản nhạc khi trầm buồn khi tha thiết lúc nhanh mạnh dồn nén khiến người đọc như say sóng đê mê. Cám ơn tác giả bài thơ đã cho tôi đọc bài thơ hay đầy tâm trạng.
Bài cảm nhận cá nhân chắc có nhiều sai sót . Mong tác giả và bạn đọc thông cảm bỏ qua cho.
Lehuutrong 13/5/2015
