ĐỨA CON TINH THẦN THỨ 16 - CHỈ CÒN TA VÀ THƠ

“CHỈ CÒN TA VÀ THƠ”

tiếng nói của trái tim tha thiết

yêu người, yêu đời, yêu thi ca

Bao năm tháng đã trôi đi, bao thăng trầm đã trải nghiệm để lại trong chúng ta đong đầy cảm xúc. Sẽ là rất tuyệt vời khi có thể ghi lại những khoảnh khắc của cuộc sống một cách trọn vẹn nhất thông qua nghệ thuật thi ca, bởi một lẽ thi ca là mạch nguồn nuôi dưỡng tâm hồn, tìm về với thi ca là tìm về với chính bản ngã của mình. Những ai đã yêu thơ, say thơ như Đỗ Mỹ Loan đều xem thơ là người bạn tri âm, tri kỷ, là nơi để gửi gắm những tâm tư tình cảm, những nỗi niềm tâm sự buồn vui. Với Mỹ Loan thì trên đời này có những điều chỉ nói được bằng thơ.

Đọc xong bản thảo tập thơ “Chỉ còn ta và thơ” của Đỗ Mỹ Loan trong lòng tôi bỗng trào dâng những cảm xúc khó tả. Trước hết tôi cảm phục nghị lực phi thường của chị bởi chị là người biết vươn lên trong nghịch cảnh: Ba mẹ mất sớm phải ở với bà ngoại, một mình chị gánh vác gia đình nuôi 4 đứa em. Trong hoàn cảnh đó Mỹ Loan vẫn có thể làm thơ mà thơ lại rất hay. Thơ chị rất giàu cảm xúc và chứa chan tình cảm, nhà thơ nhìn cuộc sống qua lăng kính của một trái tim luôn nóng bỏng tình người, tình đời. Mỹ Loan là một người con, người cháu hiếu thảo, vì ba mẹ mất sớm nên bà ngoại chính là người mẹ thứ hai của chị. Chị luôn dành cho Ngoại của mình sự kính yêu và biết ơn vô bờ bến, mặc dù Ngoại đã đi xa lâu rồi song hình ảnh thân thương ấy mãi khắc sâu trong tâm trí:

Mưa gọi dậy lúc nửa đêm

Choàng tỉnh giấc nghe chảy tràn nỗi nhớ

Mười lăm năm Ngoại thành người thiên cổ

Con một mình phải chịu cảnh mồ côi

…

Nằm nghe mưa con nhớ Ngoại vô ngần

Tiếng tí tách ngỡ lời ru êm ái

Gió ngoài hiên ngỡ bước chân của Ngoại

Nụ cười hiền… con nhớ mãi không thôi!

(Đêm nghe mưa nhớ Ngoại)

Trong thi tập này Mỹ Loan viết rất nhiều về mưa bởi một lẽ mưa thường gieo nỗi nhớ, mưa gõ cửa những hoài niệm đưa chị về miền ký ức xa xôi. Mưa đêm làm cho chị nhớ Ngoại khôn nguôi và mưa chiều lại gợi nhớ về Mẹ: “Nhìn bàn thờ nghi ngút khói hương/ Tim quặn thắt nhớ mẹ hiền vô kể/ Mẹ là vòm trời che cho con ngàn dâu bể/ Con lớn khôn đi từng bước vào đời/ Chiều nay ngồi ngắm mưa rơi/ Nghe nhớ lắm lời ca dao buổi trưa hè mẹ hát ru con ngủ/

Tình yêu mẹ giúp con vượt thác ghềnh bão lũ/ Mãi muôn đời con yêu mẹ, mẹ ơi!” (Chiều mưa nhớ mẹ). Mỗi lần nhớ về Mẹ lại tiếp thêm sức mạnh cho Mỹ Loan vững bước trên dòng đời đầy dâu bể.

Mỹ Loan là một người yêu đạo vì vậy mà thơ chị mang đậm những triết lý nhân sinh của nhà Phật:

“Chủ nhật chẳng buồn cũng chẳng vui

An nhiên tự tại… chớ bùi ngùi

Thả trôi đi hết bao sân hận

Mượn chữ đề thơ… bớt sụt sùi…

(Chủ nhật của tôi)

Với nhà thơ, cuộc đời là “sắc sắc, không không”, đời người là bọt nước vô thường, chỉ như một giấc chiêm bao, như áng mây bay ngang bầu trời: “Cuộc đời ngắn tựa chiêm bao/ Phù vân thoắt cũng bay vào hư vô/ Sắc không…không sắc…hững hờ/ Vui cùng con chữ…vần thơ tự tình!” (Mở cửa tháng ba).

Mỹ Loan thường tìm thấy sự an nhiên khi hòa mình vào thiên nhiên vũ trụ, cỏ cây hoa lá:

Nằm phơi mình trên cát/ Ngắm mặt trời đang lên/ Nghe rì rào biển hát/ Bọt trắng xóa dập dềnh/ Từng sợi vàng lấp loáng/ Trải thảm mặt nước xanh/ Biển vào xuân duyên dáng/ Lao xao khúc tự tình/ Nằm gối đầu lên sóng/ Nỗi buồn chừng đi hoang/ Hồn thơ như lắng đọng/ Giữa khơi xa ngút ngàn” (Biển xuân). Chị tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn khi hòa mình vào thơ, tháng ngày rong ruổi bên vần thơ góp nhặt sự thanh thản, tìm lại niềm vui và sự yêu đời: “Em ngồi hong tóc trước hiên/ Gió ngang ghé đậu vai mềm ngẩn ngơ/ Mùa Xuân đến thật tình cờ/ Rộn ràng hoa lá bên bờ giậu thưa/ Buông vần nhả chữ say sưa/ Hồn thơ dào dạt như vừa tái sinh/ Nghe hương gió mới tự tình/ Lao xao khúc hát yên bình trong tâm” (Khúc hát yên bình).

Đỗ Mỹ Loan yêu đời, yêu đạo, yêu thơ và còn yêu cả bao thế hệ học sinh của mình. Chị còn nhớ như in cái ngày đầu tiên trong sự nghiệp “trồng người” của mình với biết bao bỡ ngỡ, bối rối:

Ngày đầu tiên đi dạy

Con tim cứ bồi hồi

Áo lụa trắng một thời

Còn thơm mùi vải mới

Ngày đầu tiên xa lạ

Rồi cũng thành thân quen

Kìa phấn trắng bảng đen

Lời giảng còn đọng lại

Ngày đầu tiên nhớ mãi

Ánh mắt nhìn vấn vương

Của trò nhỏ yêu thương

Dành cho cô giáo trẻ”

(Ngày đầu tiên đi dạy).

 “Chỉ còn ta và thơ” là những vần thơ chân thật, mộc mạc mà không kém phần sâu sắc, tinh tế chắc chắn sẽ nhận được sự yêu mến của đông đảo độc giả. Có thể khẳng định rằng giờ đây không phải chỉ còn “Mỹ Loan và thơ” nữa mà còn biết bao người yêu thơ vẫn luôn dõi theo chị, yêu thơ chị và đồng cảm với những nỗi niềm chị gửi gắm trong thơ.

BBT Văn phòng sách & tri thức Việt