Tản Văn



Trang Tản Văn Viết Ngắn



01-Giờ tập đọc

Tiếng trống tùng tùng vang lên báo hiệu đã đến giờ vào học. Tất cả học sinh vội vã ngưng các trò chơi và chạy lại đứng vào vị trí quy định. Nhìn quanh quất không thấy bạn Thế Nhân, lớp trưởng của lớp, bạn Như Hoa lớp phó nhanh chóng bước lên phía trên hướng dẫn các bạn xếp hàng vào lớp trong vòng trật tự.

Cô giáo chủ nhiệm với bộ áo dài màu hồng phấn cũng vừa bước qua cửa lớp.

- Học sinh! Nghiêm! Chúng em kính chào cô!

Cả lớp răm rắp làm theo sự điều động của bạn lớp phó.

- Các tổ báo cáo điểm danh!

- Thưa cô, tổ một đủ!

- Tổ 2 có mặt đủ ạ!

- Dạ thưa cô, tổ ba đầy đủ ạ!

- Thưa cô, tổ bốn chưa thấy bạn Nhân ạ!

Gần như các bạn đều ngạc nhiên vì sự vắng mặt này của Thế Nhân. Nhân là một học sinh rất hiền lành, luôn được thầy cô và các bạn yêu mến. Trong học tập, Nhân chăm chỉ nghe lời thầy cô dạy dỗ. Bốn năm liền, Nhân là học sinh giỏi, cuối năm thường được nhà trường tuyên dương. Vừa học giỏi lại có tinh thần trách nhiệm cao nên cả lớp tín nhiệm bầu Nhân làm lớp trưởng.

- Chúng ta bắt đầu môn Tập đọc các em nhé!

Cô ngồi xuống ghế, giở sổ ra và chuẩn bị kiểm tra bài cũ. Ngay lúc đó, Nhân từ cửa lớp rón rén bước đến trước mặt cô, lí nhí nói:

- Thưa cô, em đi trễ… Xin cô cho em vào lớp.

Cô hơi nhíu mày nhìn Nhân rồi nhẹ gật đầu. Nhân đi thật nhanh về chỗ.

- Sao đi học trễ vậy bạn?

- Má mình bệnh nặng phải đưa vào bệnh viện từ chập tối.

- Vậy mà tớ chẳng hay!

Từ trên bàn giáo viên, cô nhìn em và Nhân có ý không hài lòng:

- Các em im lặng! Không nói chuyện riêng trong lớp!

Hai đứa hoảng hồn ngồi im. Cô gọi:

- Minh Thy đọc thuộc phần 1 bài Tre Việt Nam!

- Dạ thưa cô, em xin đọc bài ạ!

Tre Việt Nam

Tre xanh

Xanh tự bao giờ?

Chuyện ngày xưa…đã có bờ tre xanh

Thân gầy guộc, lá mong manh

Mà sao nên lũy nên thành tre ơi?...

Minh Thy đứng thẳng người, mắt nhìn về phía cô, giọng bạn to, sang sảng. Cả lớp im phăng phắc nhìn Minh Thy với vẻ trìu mến. Cô giáo khen:

- Em giỏi lắm! Vừa thuộc bài lại đọc trôi chảy, phát âm chính xác. Cô rất hài lòng về em! Đến phiên em Thanh Nhã đọc tiếp phần 2.

Nhã từ tốn đứng dậy, lễ phép nói:

- Dạ thưa cô, em xin đọc bài!

Có gì đâu, có gì đâu

Mỡ màu ít chắt dồn lâu hóa nhiều

Rễ siêng không ngại đất nghèo

Tre bao nhiêu rễ bấy nhiêu cần cù…

- Nhã thuộc bài, tuy nhiên em cần chú ý phát âm các âm tr, ch hay s, x. Em phát âm theo cô nhé! Cây tre, siêng…

Nhã làm theo lời cô. Bạn cố phát âm đúng như cô hướng dẫn.

- Giờ đến lượt Thế Nhân!

Nhân giật mình, đứng dậy, giọng nhỏ xíu khác với ngày thường:

- Thưa cô, em xin đọc bài ạ!

Tre xanh…ơ…tre xanh…ơ…

Xanh tự…ơ…bao giờ…

Chuyện ngày xưa…ơ…ơ… đã có…đã có…

Đọc đến đây, Nhân nín bặt, mặt đỏ rần, cúi đầu chẳng dám nhìn cô. Cả lớp ai cũng trố mắt nhìn Nhân và hầu như các bạn đều thắc mắc chẳng hiểu vì sao hôm nay lớp trưởng của mình lại không chuẩn bị bài ở nhà?

Cô giáo nghiêm khắc nhìn Nhân:

- Em giải thích vì sao việc học của em lại sút giảm như thế?

- Dạ thưa cô…tại…tại…

- Nhân à! Cô rất buồn, em biết không?

- Thưa cô, em xin lỗi cô ạ! Em…em…

- Một học sinh gương mẫu như em lại đi học trễ, nói chuyện riêng trong giờ học và lại không thuộc bài. Cô thất vọng vì em lắm đó Nhân!

Nhân đứng khoanh tay, mắt rưng rưng nhìn cô giáo. Riêng em, em cảm thấy tội cho Nhân quá! Nhà Nhân cách nhà em không xa nên em biết rõ hoàn cảnh của bạn. Ba Nhân bỏ hai mẹ con Nhân từ khi bạn ấy mới vừa chập chững biết đi. Mẹ Nhân rất hiền, chỉ biết ôm con cam chịu. Với đôi quang gánh trên vai, mẹ Nhân chạy chợ không ngại gì mưa nắng, nuôi Nhân dần khôn lớn. Nhân yêu thương mẹ lắm nên rất ngoan ngoãn học tập, vâng lời để mẹ được vui lòng. Thỉnh thoảng em ghé nhà chơi với Nhân và càng biết được Nhân là đứa con hiếu thảo. Ngoài giờ học ở trường, về đến nhà Nhân thường phụ mẹ những công việc lặt vặt như vo gạo nấu cơm, lặt rau, dọn dẹp nhà cửa. Nhân còn cáng đáng thêm phần việc nặng nề như đóng lại cái ghế, leo lên gác bếp quét dọn bụi bậm…Cả xóm em, ai cũng quý gia đình nhỏ của bạn ấy.

- Dạ thưa cô, em xin có ý kiến ạ!

- My, em cứ nói đi!

- Dạ, theo em biết thì…bạn Nhân đang gặp khó khăn ạ!

- Khó khăn thế nào, em hãy trình bày cho cô và các bạn rõ!

- Dạ, mẹ bạn Nhân bệnh nặng đêm qua phải đưa vào bệnh viện. Nhà bạn đơn chiếc chỉ có hai mẹ con…

Cô giáo ngắt lời em:

- À! Cô hiểu rồi. Nhân lo chăm sóc mẹ bệnh nên không chuẩn bị bài học thuộc lòng , phải không em?

Nét mặt Nhân dãn ra:

- Dạ.

Cô bước xuống chỗ bạn ấy, giọng cô thật hiền:

- Gia đình em gặp khó khăn như thế, lý ra em phải cho cô biết. Nếu My không lên tiếng chắc cô sẽ buồn vì hiểu lầm em. Em cứ ở bệnh viện chăm sóc cho mẹ. Bài vở cô sẽ nhờ bạn My chép giúp. Điều gì chưa hiểu, khi em đi học trở lại, cô sẽ giảng thêm cho em.

Nhân xúc động ngước nhìn cô, mắt lấp lánh niềm vui. Cô ra hiệu cho bạn ngồi xuống và dịu dàng bước lên bục giảng, tiếp tục buổi học.

Thở phào nhẹ nhõm, em liếc nhìn sang Nhân rồi nhìn cả lớp. Tất cả đang chăm chú nghe cô giảng bài. Giọng cô ấm áp tràn ngập yêu thương.





02-TẢN MẠN THÁNG GIÊNG





Mấy hôm nay, cơ quan, trường học và chợ búa đã hoạt động lại nhưng hầu như không khí Tết vẫn còn. Dân LT đang náo nức dự Lễ hội vía Bà Thiên Hậu từ ngày 14 đến hết ngày Rằm tháng Giêng. Mới sáng sớm, tiếng trống Lân Sư Rồng inh ỏi khắp các đường phố của thị xã.

Suốt năm qua, tôi như ngộp thở bởi nhiều biến cố xảy đến cho bản thân. Mới hết tháng Giêng, tôi đã nhập viện do thiếu máu trầm trọng, hậu quả của mấy lần phẫu thuật. Thế là phải nghe lời bác sĩ chăm chút việc ăn uống, thuốc men bồi bổ. Rồi chuyện đố kỵ giữa những người bạn thơ. Nước mắt tôi không ngừng chảy. May mắn tôi còn có người bạn đồng môn dù xa nửa vòng trái đất nhưng lúc nào cũng kề bên động viên, an ủi. Đối với tôi, năm 2016 như một ác mộng.

Năm 2017 hình như may mắn hơn. Đầu năm tôi đã chọn màu áo đỏ tươi tắn yêu đời để đón em cháu về chúc Tết. Mấy cháu trầm trồ:" Wow! Cô Hai tươi như hoa xuân! Thế nào năm nay cô Hai cũng phát tài cho xem!"

Ngày đầu năm, em cháu quây quần đông đủ thật vui. Chỉ thiếu Tiểu My vừa về Pháp nên vắng mặt. Rồi đại gia đình cùng vào thăm mộ Ngoại, cúng bánh tét, bánh bao chay, mứt chà là TM mang về và món nước trà nấu với gừng, lá dứa thật thơm mà ngày xưa Ngoại rất thích! Hai giỏ bông thọ nở vàng tươi bên mộ làm ai cũng trầm trồ khen ngợi.

Nhìn ánh mắt Ngoại lung linh dưới ngọn nến và miệng móm mém cười, mấy đứa cháu buột miệng cùng kêu lên:" Chắc Bà Cố vui lắm!". Ngoại mất đã gần 14 năm, nhanh thật! Năm nào cũng vậy, cứ ngày mồng một Tết dù bận đến đâu, cả nhà cũng dành thời gian đến thăm Ngoại, nói chuyện để Ngoại vui...





03. NHỚ NGHỆ NHÂN ÚT LĂNG



Trong những ngày đầu tháng 4/2017, tỉnh Bình Dương tất bật với sự kiện văn hóa nghệ thuật trọng đại: Festival Đờn ca tài tử quốc gia lần thứ II – Bình Dương 2017 diễn ra từ ngày 8/4 đến 12/4/2017 tại thành phố mới Bình Dương, với chủ đề “Đờn ca tài tử Nam bộ – Di sản đất phương Nam”.

Nhắc đến đờn ca tài tử của vùng đất Bình Dương(Thủ Dầu Một trước đây), tôi chợt nhớ đến nghệ nhân Út Lăng, phụ thân chị bạn đồng nghiệp của tôi. Ông là niềm tự hào của chị và cả gia đình. Tôi thường vẫn thường được chị chia sẻ về cuộc đời của nghệ nhân Út Lăng khi ông còn sinh thời. Từ hơn bốn mươi năm nay,hình ảnh người nghệ nhân với ngón đàn lão luyện Út Lăng đã làm tôi vô cùng ngưỡng mộ.

Nghệ nhân Út Lăngtên thật là Nguyễn Văn Lâm.Ông đã say mê đờn ca khi mới tròn mười tuổi. Nghe kể lại hồi ấy, đến đêm về, ông hay trốn nhà để đi xem gánh hát bài chòi mà diễn viên chỉ là những người thợ thủ công làm nghề gốm sứ say mê ca hát. Thường họ chỉ tập trung quanh xóm nhỏ và hát một số bài bản chứ không theo tuồng tích như các gánh hát thời bấy giờ.Năm mười hai tuổi, ông đi theo đoàn hát và đóng các vai tuổi nhỏ. Năm mười lăm tuổi, do nghiệp duyên, ông theo học đàn với thầy dạy đàn là một nghệ nhân nổi tiếng miệt Tây Ninh.

Nối nghiệp tổ tiên, lớn lên, ông tiếp tục làm nghề gốm. Những khi mặt hàng chén bán chậm, ông chuyển sang dạy đàn. Thời bấy giờ ông không mở lớp dạy tại nhà riêng mà thường hay đến nhà học viên dạy theo yêu cầu của họ. Các hoc viên là những người ưa thích món đờn ca và nhà ở tận rừng cao su Lộc Ninh, Tây Ninh, Dầu Tiếng.…Thường một khóa học kéo dài suốt cả năm trời.

Có một thời gian do ảnh hưởng của chiến tranh, ông tản cư về Sài Gòn, ban đêm đi đàn ở những tụ điểm ca nhạc, chung với những nghệ sĩ nổi tiếng thời đó như cô Ba Rạch Giá, cô Năm Cần Thơ, cô Ba Bến Tre, cô Ba Trà Vinh, cô Bạch Huệ… Rồi sau đó ông lại trở về Thủ Dầu Mộttiếp tục nghề truyền thống của gia đình và công việc dạy đànmà ông rất ưu thích. Hề Minh là một trong những đệ tử nổi tiếng của ông.

Nhà ông là tụ điểm để các nghệ nhân đến giao lưu, trao đổi ngón nghề. Không gian nơi đây chỉ có tiếng đàn réo rắt và giọng hát, lời ca hòa quyện với nhaulúc cao chót vót tựa non xa, lúc róc rách như dòng suối chảy xiết, lúc nhẹ nhàng như mây bay gió thoảng…Các nghệ nhânđến đây, truyền cho nhau ngọn lửa đam mê, duy trì nét đẹp văn hóa, góp phần làm nên một trong những di sản đất phương Nam thật vô cùng phong phú và đa dạng.

Ngón đàn lão luyện của ông được mọi người trong và ngoài tỉnh biết đến là đàn nguyệt cầm hay còn gọi là đờn kìm. Ngoài ngón đàn tài tình, ông còn sáng tác nhiều bài hát theo điệu ba nam sáu bắc. Các bài bản do ông sáng tác mang nội dung ca ngợi lịch sử Việt Nam và những anh hùng lịch sử như Hưng Đạo Vương, Hai Bà Trưng, … Bài Lý Cầu Ngang ngợi ca dòng sông hiền hòa và mảnh đất Cầu Ngang quanh năm cây lành trái ngọt là bài hát cuối cùng của ông.Những bài hát này ông đặc biệt soạn cho đệ tử và con cháu trong nhà trình diễn trong những đợt giao lưu văn nghệ.

Những thành tích ông đạt được rất đáng trân trọng. Viện trưởng Viện Quốc gia Âm nhạc Lưu Hữu Phước tặng Huân chương Nghệ sĩ lão thành nhất miền Nam cùng Nghệ sĩ Nhân dân Phùng Há.Ông là người đầu tiên tìm ra ông Tổ bộ môn Nhạc là danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi. Khi ông còn khỏe, hằng năm ngày 12/8 thường tổ chức ngày giỗ Tổ tại nhà riêng. Sau này, Sở Thông tin Văn hóa tỉnh Bỉnh Dương chịu trách nhiệm tổ chức.

Ông mất năm 1997, thọ 91 tuổi. Ngoài gia tài riêng gồm 10 đứa con và con cháu, dâu rể gồm 102 người, ông còn để lại gia tài chung vô cùng to lớn. Đó là ngón đàn nguyệt cầm tuyệt vời cùng một số bài bản đầy sắc màu và cung bậc cảm xúc khác nhau, làm giàu cho kho tàng văn hóa văn nghệ của tỉnh nhà.

Hai mươi năm ông ra đi để lại niềm thương tiếc cho gia đình, cháu con và các nghệ nhân yêu chuộng bộ môn đờn ca tài tử. Nghệ nhân Út Lăng không còn nữa nhưng tiếng đàn nguyệt cầm và tên tuổi ông vẫn sống mãi với thời gian.

(Viết theo lời kể của con gái nghệ nhân Út Lăng, chị Dương Thị Mười, cựu giáo viên trường Tiểu học Trần Quốc Toản, thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương)

Đỗ Mỹ Loan



04. CẨM LỆ



Nghỉ học kỳ vừa xong, em và các bạn trở lại trường, tiếp tục chương trình học kỳ hai của lớp cuối cấp. Năm nay, em đã lên lớp năm. Chỉ vài tháng nữa thôi , em và các bạn sẽ giã từ ngôi trường tiểu học để lên lớp sáu. Nghĩ đến đây, em chợt thấy buồn vì em sẽ xa rời biết bao nhiêu kỷ niệm học trò từ khi em còn là cô bé nhút nhát, hay khóc nhè lần đầu tiên được mẹ đưa đến lớp.

-        Học sinh !Nghiêm !

Thấy cô giáo chủ nhiệm vừa bước vào cửa lớp, với tư cách là lớp trưởng, em đứng bật dậy dõng dạc hô vang .Cả lớp đồng loạt đứng dậy nghiêm trang chào cô.Đứng nép bên cô là một bạn học sinh nam, trạc tuổi em, vóc người cao dong dỏng.Thoạt nhìn, em có thể đoán bạn hơi ngượng ngùng vì đứng trước tập thể các bạn chưa lần quen biết.

-        Cô giới thiệu với các em bạn học sinh vừa chuyển từ Đà Nẵng vào. Bạn có tên là Trịnh Cẩm Lệ. Cô mong các em sẽ giúp đỡ bạn trong học tập.

Mấy mươi  cái miệng cùng lúc cười ồ lên. Hơi bất ngờ trước thái độ của cả lớp, cô vội nhịp thước lên bàn, giọng nghiêm nghị :

-        Nào ! Các em giữ trật tự ! Các em làm cô buồn quá ! Tại sao cả lớp lại cười khi nghe cô giới thiệu tên bạn chứ ?

Cả lớp vội im bặt, không ai dám lên tiếng. Thật ra lúc nãy em không cười nhưng em cũng ngạc nhiên lắm. Cái tên hoàn toàn là tên con gái, không nhầm lẫn vào đâu được. Thấy cô không vui, với tư cách là lớp trưởng, em đứng dậy đại diện lớp xin lỗi cô.

-        Thôi em ngồi xuống. Kể từ nay, cô không muốn sự việc này lặp lại lần nữa ở lớp ta .

Rồi cô xếp bạn ấy ngồi cạnh em, không quên dặn dò:

-        Nếu bạn có gì chưa rõ, em giúp  bạn với nhé !

Ngồi vào bàn giáo viên, cô lật sổ điểm danh và kiểm tra bài tập đọc kỳ rồi. Lớp học im phăng phắc theo dõi tiếng gọi của cô. Đa số các bạn đã chuẩn bị bài ở nhà khá kỹ nên trả lời trôi chảy và rành rọt các câu hỏi cô nêu. Gương mặt cô giờ đây dịu lại. Cô nhận xét bài cũ và sang phần giảng bài mới. Tất cả răm rắp làm theo lời yêu cầu của cô:

-        Các em giở sách Tiếng Việt tập 2 trang 11 !

 

                                                        OoO

 

Chia tay các bạn ở cổng trường, em men theo con đường tắt để về nhà. Đi ngõ này vừa nhanh lại khỏi phải tránh xe. Và còn một điều nữa để em lưu luyến con đường này vì nó rất thơ mộng. Hai bên đường chỉ rải rác vài mươi ngôi nhà mái ngói cũ kỹ rêu phong còn lại toàn là vườn cây ăn trái. Loại cây trồng nhiều nhất ở đây có thể nói là măng cụt. Mùa này măng cụt bắt đầu ra quả non. Vì thời tiết năm nay lạnh nhiều nên nhà vườn ai cũng hy vọng sẽ được bội thu trong mùa trái cây sắp tới. Mãi suy nghĩ bâng quơ nên em không chú ý đến một dáng người cao lêu nghêu, đi phía trước em một đoạn. Bạn Trịnh Cẩm Lệ mới vào học sáng nay ở lớp em. À, thì ra bạn ở cùng xóm với em mà em chẳng biết. Mà sao bạn ấy có vẻ khép kín ghê đi. Một buổi ngồi học cùng nhau mà bạn chẳng hé miệng nói một lời, chỉ khoanh tay chăm chú nghe lời cô giáo giảng. Với tư cách là lớp trưởng, nhớ lời cô dặn dò, em cũng đã hai lần bắt chuyện hỏi thăm xem bạn có cần giúp đỡ điều chi, nhưng bạn chỉ lắc đầu và nói tiếng “cảm ơn” thật nhỏ. Rồi thôi. Không một nụ cười. Không một tiếng nói. Ôi ! Con trai gì mà lại khép nép như con gái vậy kìa ! Đã vậy cái tên cũng rất phù hợp . Nhớ lại phản ứng của các bạn sáng nay, em bật cười. Đáng đời ! Ai bảo nhà ngươi “lên mặt” với bổn cô nương mà chi ! Sao tự dưng em nghe ấm ức trong bụng. Ở lớp, ai cũng thương mến cô lớp trưởng tốt bụng hay giúp đỡ mọi người. Thật đó ! Chẳng phải em khoe khoang, bởi vì trong những lần sinh hoạt lớp, em thường được cô giáo chủ nhiệm khen em vừa học giỏi vừa đoàn kết tốt với bạn bè. Em cũng muốn chan hòa với người bạn mới nhưng bạn không muốn thì thôi vậy. Tiếng chó sủa vang làm em giật mình nhìn quanh quất. Bạn Cẩm Lệ đang dừng lại trước ngôi nhà có giàn cát đằng màu tím. Có thể nói đây là ngôi nhà xưa đẹp nhất trong xóm em. Nhà bà Cả, bạn của ngoại em ! Hồi ngoại em còn sống, thỉnh thoảng ngoại em có dắt sang nhà bà Cả chơi. Trong khi hai bà ngồi nhai trầu kể chuyện thời vụ, mùa màng, em một mình thơ thẩn ra trước vườn hái mấy trái sơ ri cành lòa xòa sát đất. Em còn thích cái ghế xích đu đặt phía trước hiên nhà. Nhớ có lần nhìn em ngồi đu đưa trên ấy, bà Cả thường nói với ngoại em:

-        Tôi thường bảo mẹ con nó dọn về đây cho mẹ con, bà cháu đoàn tụ. Cứ nghĩ đến cháu ngoại mình sống lây lất quê người là lòng tôi quặn thắt!

Giờ thì em biết chắc : bạn ấy chính là đứa cháu ngoại mà bà Cả thường hay nhắc đến. Nhất định ngày mai đến trường, em sẽ kể cho nhỏ Ngọc Lan, nhỏ Trăng Khuyết biết điều em mới vừa khám phá .

 

                                                              OoO

 

Sau tết, việc học của các bạn có phần sút giảm mà kỳ thi kiểm tra giữa kỳ 2 lại sắp đến. Thế nên cuối buổi học, cô giáo nán thêm chút thời gian để ôn lại một số kiến thức cơ bản về hai bộ môn Toán và Tiếng Việt cho cả lớp nắm vững. Cô còn dặn dò:

-        Các đôi bạn học tập sẽ cùng nhau ôn bài từ chiều nay. Cô bổ sung em Cẩm Lệ vào nhóm của Hậu Giang nhé !

Em “dạ” thật khẽ và quay nhìn bạn ấy như thầm bảo :” Cô nói thế, bạn nhớ đó nghe !”. Cũng như ngày nào, bạn chỉ gật đầu mà chẳng nói một câu ừ hữ. Mới đầu em và các bạn còn khó chịu vì sự kín tiếng này của bạn, nhưng giờ cả lớp cũng đã quen dần. Ngoài cái tính khép kín, ít chuyện trò, còn lại em thấy bạn có nhiều đức tính tốt. Bạn học rất chăm và hoàn thành mọi nhiệm vụ của tổ phân công. Đặc biệt bạn giỏi văn ghê lắm. Mấy bài tập làm văn của bạn thường được cô ghi điểm cao với lời nhận xét : “ Câu văn gãy gọn. Ý phong phú”.Lần nào cô cũng đọc cho cả lớp cùng nghe.Về điểm này em thua xa bạn, em biết chắc như thế. Là con gái nhưng em lại thích môn toán. Em sợ nhất bộ môn Tiếng Việt , nhất là môn tập làm văn. Ở nhà, mẹ thường chê em câu văn lủng cà lủng củng và ý lại khô khan. Em thầm nghĩ : “ Hôm nào mình sẽ nhờ bạn ấy chỉ cho vài chiêu !”. Tiếng trống trường báo giờ ra về rộn rã vang lên cùng lúc tiếng nhỏ Lan gọi khẽ :

-        Hậu Giang ! Chào cô kìa !

Em giật mình, vội đứng bật dậy điều khiển cả lớp chào cô rồi vội vã ra về.Trời nắng gay gắt như đổ lửa. Cũng may con đường tắt dẫn về nhà em rợp đầy bóng mát. Những bông hoa nắng lung linh xuyên qua vòm lá như nhảy múa.

-        Bạn ơi !

Em quay nhìn lại phía sau.Bạn Cẩm Lệ vừa gọi vừa bước nhanh đến chỗ em. Hết sức bất ngờ vì đây là lần đầu tiên bạn ấy gọi mình, em vội hỏi :

-        Có chuyện chi không bạn ?

-        À…chuyện học nhóm ...

Chao ôi ! Đúng là học sinh gương mẫu !Mãi nghĩ ngợi đến cái nắng tháng ba mà em chẳng nhớ gì đến lời phân công của cô giáo cả. Lớp trưởng gì đoảng thế chẳng biết ! Mặt em đỏ bừng lên vì xấu hổ. Nhưng em cũng vội che giấu ngay tâm trạng của mình bằng cách kéo dài giọng ra.

-        Ờ há ! Bạn với mình là đôi bạn học tập chớ gì ? Mình nhớ mà…

-        Vậy kế hoạch học nhóm thế nào bạn hè ?

Là một lớp trưởng năng động, tháo vát, nhạy bén theo như ban chỉ huy Liên Đội trường đánh giá, em nhanh chóng trở lại vai trò nhóm trưởng của mình.

-        Trưa nay khoảng ba giờ, bạn qua nhà mình rồi cùng nhau ôn tập hén ! Biết  nhà mình hông ?

Bạn gật đầu ra vẻ đồng ý rồi hơi nhíu mày ,bạn lại lắc lắc cái đầu.

-        Nhưng nhà bạn…ở mô ?

-        Kia kìa…Phía trước nhà mình có giàn hoa giấy đỏ.

Nhìn theo ngón tay chỉ của em, đôi mắt bạn mở to và bạn nhẹ gật đầu, nụ cười nhẹ nở trên môi.

-        Mình thấy rồi. Trưa nay ba giờ mình sang nhà bạn hí !

Vẫy tay từ giã bạn ấy, em bước nhanh về nhà. Vừa đi vừa lần tay nhẩm tính, lần đầu tiên bạn Cẩm Lệ nói với em được năm câu. Đúng là năm câu ! Không thêm không bớt !

 

                                                       OoO

 

Cũng từ dạo học nhóm  mà tình bạn giữa em và Cẩm Lệ càng lúc càng thân nhau hơn. Việc học môn Tiếng Việt của em tiến bộ hơn trước. Có một lần em nói với bạn ấy:

-        Bạn ơi, sao bạn giỏi môn tập làm văn thế ? Bạn bày cho mình với !

Thế là buổi trưa hôm đó, bạn đến nhà em với một chồng sách tham khảo trên tay. Thấy em tròn xoe mắt ngạc nhiên, bạn nghiêm mặt giảng giải:

-        Mấy quyển sách này rất bổ ích, mình thích lắm. Mình cho Hậu Giang mượn đọc ! Rồi bạn sẽ cảm thấy không sợ môn tập làm văn tí nào !

Không giấu vẻ vui mừng, em reo lên:

-        Thích quá ! Mình cảm ơn bạn !

-        Ừ, Giang đọc từ từ hí !

Thế là sau những buổi học ở trường, về nhà hễ rảnh rỗi là em đem sách ra nghiền ngẫm. Càng đọc em càng cảm thấy mê say. Em đã rút ra cho mình thật nhiều bài học quý giá. Chẳng hạn như cách diễn ý, cách mở rộng ý để bài được phong phú . Và nhất là câu từ được em sử dụng chính xác ,hoàn chỉnh hơn trước. Những lần đi học về chung, điều gì còn thắc mắc, em thường đem ra bàn luận cùng Cẩm Lệ. Chỉ một thời gian ngắn, em đã có bước chuyển đáng mừng. Bài tập làm văn của em được cô giáo ghi điểm 9 và cô đã tuyên dương em trước lớp.

Trong đợt thi đua chào mừng Đại thắng mùa Xuân 1975 và kỷ niệm sinh nhật Bác Hồ, nhà trường phát động phong trào làm báo tường. Bạn Cẩm Lệ được cả lớp bầu chọn làm chủ bút còn em với tư cách là chi đội trưởng cũng hết mình lo lắng trong ngoài để tờ bích báo hoàn thành đúng thời hạn. Thế là các bạn lớp em nhiệt tình bắt tay vào việc sáng tác. Bạn nào không có khả năng viết lách thì sưu tầm những câu danh ngôn, các mẹo vặt… xoay quanh chuyện học hành chẳng hạn như: “ Làm thế nào để nắm vững các quy tắc toán ? ” hay là “ Để làm tốt bài văn tả người cần chú trọng những điểm cơ bản nào ? ” …Không khí lớp học tự dưng sôi động hẳn lên. Theo phân công, nhỏ Ngọc Lan viết chữ đẹp nên phụ trách phần viết.Còn nhỏ Trăng Khuyết có nét vẽ tài tình sẽ lo phần trang hoàng tờ báo. Em và Cẩm Lệ đảm nhiệm phần duyệt bài. Sau mấy đêm chung tay góp sức của các bạn, tờ báo tường đã hoàn thành sớm hơn quy định hai ngày. Tờ báo được em và Cẩm Lệ đem nộp lên văn phòng thật sớm. Cả lớp bắt đầu hồi hộp chờ đợi kết quả sau cùng của Ban giám khảo . Sáng thứ hai, buổi tổng kết cuộc thi đã đến. Chúng em tập trung ngoài sân để tham dự buổi sinh hoạt tập thể. Trời đã bước sang tháng tư. Trên mấy cây phượng già nua trồng rải rác trong sân trường, lá xanh non đã dày đặc. Những đóa hoa phượng bắt đầu khoe dáng xinh xắn như những chú bướm hồng trên tàng cây cao . Một vài tia nắng xuyên qua cành lá lọt xuống sân trường trông như những hoa nắng. Vài ngọn gió từ xa kéo đến làm cành lá đung đưa…Thay mặt cho Ban giám hiệu nhà trường, cô Kim Mỹ phó hiệu trưởng lên đọc báo cáo tổng kết thi đua. Giọng cô ấm áp vang lên:

-        Cô nhiệt liệt tuyên dương tập thể lớp 5A với thành tích thật xuất sắc. Tờ báo tường MỰC TÍM của lớp đạt giải nhất với nội dung vô cùng phong phú và trình bày trang nhã, dễ thương. Đặc biệt bài thơ THƯ GỞI BỐ của em Trịnh Cẩm Lệ rất hay và cảm động. Cô đề nghị em Cẩm Lệ bước lên khán đài đọc cho các thầy cô và các bạn cùng nghe lá thư này.

Các bạn xôn xao cùng hướng về phía bạn Cẩm Lệ. Thật từ tốn, bạn bước lên lễ đài cúi chào thầy cô và đọc bài thơ đầy vẻ xúc động.

                        Thư gởi bố

      Bố ngoài hải đảo xa xôi

      Chừ con với mẹ đã dời về quê

      Quê ngoại tận Lái Thiêu tề

      Bạn bè thiệt tốt chẳng hề ghét ganh

      Chiều chiều ngắm áng mây xanh 

      Nhớ về Cẩm Lệ con đành ngẩn ngơ

      Dòng sông kỷ niệm ấu thơ

      Nơi bố và mẹ hẹn hò năm xưa

      Mỗi khi trời đổ cơn mưa

      Con trẻ nhớ bố vẫn chưa trở về

      Mênh mông trời biển tứ bề

      Bố nắm tay súng giữ quê hương mình

      Mai này đất nước an bình

      Bố về lại với gia đình, bố nghe !

Chao ôi ! Chất giọng Đà Nẵng của bạn đọc nghe truyền cảm làm sao ! Cả sân trường im phăng phắc .Mấy  chú  chim sẻ cũng ngừng hót líu lo…để lắng nghe lời thơ bạn . Bạn đọc vừa xong , một tràng vỗ tay giòn giã vang lên. Cô hiệu trưởng bước đến xoa đầu bạn và trao cho bạn gói phần thưởng thật to. Em cũng đại diện lớp lên nhận phần khen giải nhất .  Trưa hôm đó, em và bạn tung tăng ra về với nụ cười rạng rỡ trên môi.

 

                                               OoO

 

Mùa hè đã đến. Thời gian thấm thoát trôi đi thật nhanh. Mới ngày nào , em và các bạn bỡ ngỡ bước vào trường đầy e dè, sợ sệt. Với tình thương yêu vô bờ bến, các thầy cô đã không quản gian khó giảng dạy cho chúng em nên người. Giờ đây chúng em đã trưởng thành và sắp phải giã từ các thầy cô và ngôi trường với biết bao kỷ niệm. Chỗ hành lang này, em và các bạn hay đứng ngắm hoa phượng nở rộ mùa hè, lắng nghe tiếng ve râm ran báo hiệu mùa thi đã đến. Trên ghế đá đặt ở góc sân,chúng em thường ngồi truy bài đầu giờ hoặc lúc ra chơi ngồi kể chuyện cho nhau nghe … Rồi vườn thuốc nam xanh tốt đã được chúng em chăm sóc mỗi buổi lao động trồng cây. Ôi ! Nói làm sao hết những kỷ niệm vụn vặt của lứa tuổi học trò… Riêng với Cẩm Lệ, người bạn mới quen nhưng sao em nghe vô cùng thân thiết . Bây giờ , em đã hiểu thêm về hoàn cảnh của bạn. Quê nội bạn ở Đà Nẵng nhưng ông bà nội đã mất lâu lắm rồi. Bố bạn là chiến sĩ làm nhiệm vụ bảo vệ vùng biển của Tổ quốc. Bà ngoại bạn đã già, chỉ có mẹ bạn là con gái duy nhất. Thế nên trong khi chờ đợi bố bạn xong nghĩa vụ trở về, mẹ bạn đưa bạn về quê để chăm sóc cho ngoại. Ngôi nhà ở Đà Nẵng mẹ bạn nhờ em gái bố bạn trông giúp. Và giờ em mới biết được vì sao bạn mang một cái tên…vô cùng con gái như thế ! Dòng sông Cẩm Lệ nơi bố mẹ bạn đã có biết bao kỷ niệm . Bạn đã rất hãnh diện khi mang tên dòng sông thương yêu ấy. Các bạn trong lớp ai cũng quý  mến bạn cả. Bạn là mối dây thân ái kết nối ký ức tuổi thơ của chúng em để chúng em thêm yêu thương gia đình, ngôi trường, thầy cô và bè bạn …Dù ngày mai có dời đổi thế nào nhưng em biết mãi mãi Cẩm Lệ vẫn luôn là người bạn thân nhất của em trong một góc nhỏ của cuộc đời.

 


05. ĐÓA HOA YÊU THƯƠNG


Gần đến ngày 20/11, nó nghe tâm tư trĩu nặng. Các bạn nó ai cũng vô tư bàn bạc món quà tặng cô giáo nhân Ngày Nhà giáo Việt Nam .Ngồi cạnh bên các bạn, nó chỉ biết lặng im chẳng nói một lời.

Nhà nghèo, ba chịu cảnh gà trống nuôi con khi mẹ nó vĩnh viễn ra đi sau một cơn bạo bệnh. Bà ngoại nó phải vất vả để phụ ba nó nuôi nấng , dạy dỗ đám cháu sớm mồ côi mẹ.

Là chị cả của bốn đứa em nheo nhóc, ngoài việc học ở trường, về đến nhà, nó phải đảm đương biết bao nhiêu là việc.Trong khi ngoại nó lo ruộng rẫy, cơm nước, nó quần quật với chuyện xách nước, giặt giũ, tắm táp, dạy chữ  cho mấy đứa em còn bé dại…Ba nó là thầy giáo trường làng với tiền lương ít ỏi không thấm đâu vào đâu trước thời buổi kinh tế quá khó khăn này. Cho nên nó phải cùng với ngoại nó nuôi heo, chăn đàn gà vịt để có thêm thu nhập. Mảnh ruộng chưa đầy nửa công mỗi vụ được hơn chục giạ lúa, chỉ đủ để cứu đói cho gia đình bảy người bữa cơm bữa cháo.

Nó đã trải qua tháng ngày đau buồn khi đầu vấn vành tang trắng. Nó thương mẹ nó xiết bao !Nhìn mẹ nó oằn oại trên giường bệnh trong đau đớn khôn cùng, nó chỉ biết khóc.Ngày mẹ nó nhắm mắt ra đi, nó chết lặng.Mới mười tuổi đầu nhưng nó đã biết thế nào là cảnh tóc tang.Nó ít nói, ít cười, chỉ nhìn mọi người bằng ánh mắt buồn rười rượi.

Tuổi thơ nó trôi qua hãi hùng trong những ngày nhà cạn tiền,vụ mùa chưa giáp hạt mà trong lu không còn được một lon gạo. Đói.Đói hoa cả mắt mà bếp núc lạnh tanh. Nó phải đi vét từng hạt lúa ở những đám ruộng vừa mới thu hoạch. Được vừa đầy một chén thóc, nó mừng quýnh chạy về nhà khoe với ngoại rồi vội vã vào bếp đem giã bằng đôi tay yếu ớt của nó. Sau đó, mấy chị em thi nhau nhặt trấu, sàng sảy để có được nắm gạo trắng thơm nấu cháo. Nó lấy vỏ dăm bào xin được ở trại cưa chụm thay củi. Lửa dăm bào cháy bùng lại rất mau tàn nên nó cứ chụm, chụm để cháo mau chín. Mấy đứa em nó đứa đứng đứa ngồi, mắt nhìn chăm chăm vào nồi cháo sôi sùng sục. Thỉnh thoảng có đứa hỏi : “ Sao cháo lâu chín quá vậy chị hai ?”. Có đứa rên rỉ : “ Chị ơi, em đói… !”. Nhìn các em, nó thương quá ! Nó dỗ dành từng đứa và cuối cùng bữa ăn chờ đợi đã đến. Cả nhà quây quần trong tiếng cười đùa rôm rả.“ Ngoại ơi, cháo với nước tương mà ngon quá ! ”… “ Ước gì có thịt kho tiêu thì ngon biết mấy !” . “ Em thèm ăn cháo với trứng vịt muối hà !”. Nó nghe lời ước ao của các em mà nghẹn ngào. Giá mà mẹ còn sống thì nhà đâu lâm vào hoàn cảnh túng thiếu thế này !Mẹ đã khéo léo vun vén cuộc sống gia đình để cả nhà có được cuộc sống ấm êm, vừa đủ.

 

Rồi ngày tri ân các thầy cô cũng đã đến. Nó vẫn cứ canh cánh trong lòng vì cho đến buổi sáng này, nó thực sự chẳng có một món quà nào để tặng cô giáo chủ nhiệm cả. Nghĩ đến cô, lòng nó rộn lên niềm yêu mến.Tuy cô rất nghiêm nhưng cô lại nhiệt tình trong giảng dạy và hết lòng thương yêu học sinh. Cô giảng bài dễ hiểu làm sao! Thích nhất là được nghe cô đọc diễn cảm trong giờ tập đọc. Nó vẫn nhớ hoài buổi chiều hôm đó, cô với bộ áo dài trắng đơn sơ mỉm cười bước vào lớp. Tiết học bắt đầu với bài tập đọc “ Ê-mi-ly, con ơi !…” của nhà thơ Tố Hữu. Cô đọc mẫu cho cả lớp nghe, giọng đầy cảm xúc. Bài thơ ca ngợi hành động dũng cảm, cao thượng và vĩ đại của chú Mo-ri-xơn,  một công dân Mỹ luôn mong ước hòa bình. Chú đã gởi lời nhắn nhủ, từ biệt vợ con trước giây phút tự thiêu. Chú mong ngọn lửa bùng cháy kia là lời lên án tội ác …Cả lớp lặng im hòa cùng cảm xúc của cô giáo mình.

Giọng cô chợt nghẹn lại rồi cô khóc òa lên. Ba mươi mấy trái tim cùng nức nở. Thương làm sao hình ảnh người cha bỏ lại đứa con 18 tháng tuổi của mình chỉ vì lý tưởng mong ước chấm dứt chiến tranh, hòa bình lập lại ở đất nước Việt Nam xa xôi… Cô khóc, cả đám học trò cùng khóc. Cảm xúc trào dâng để từ đó tình nghĩa thầy trò càng gần gũi, thương yêu nhau hơn. Các bạn nó từ sau tiết học ấy đều trở nên ngoan ngoãn hẳn lên.Không bạn nào lười học để cô giáo phải buồn lòng. Trong đợt thi đua chào mừng Cách mạng tháng Mười Nga vĩ đại, lớp nó được Ban Giám hiệu nhà trường tuyên dương là tập thể học sinh gương mẫu. Cô giáo chủ nhiệm của nó là như thế đấy !

 

Đồng hồ vừa nhẹ điểm, báo hiệu đã đến giờ đi học. Nó nhìn qua ô cửa sổ, một vài tia nắng vàng rực ghé qua thềm. Cái lành lạnh của buổi chớm đông làm nó cảm thấy lo lắng trước hoàn cảnh thiếu thốn cơm không đủ no, áo không đủ ấm của mấy chị em nó. Lắc lắc đầu, nó như xua đi cái suy nghĩ mờ mịt không vui ấy. Ánh mắt nó nhìn ra khoảng sân hẹp phía trước nhà. Đôi mắt nó vụt sáng... Nó đứng dậy, chạy nhanh ra chỗ cây bông trang mà ngoại nó dành để cúng Phật, hái vội mấy đóa hoa vừa nở, môi nhẹ điểm nụ cười…

 

Không khí lớp học sáng nay khác hẳn ngày thường. Hình như nó thấy các bạn khẩn trương hơn khi cùng nhau sắp xếp bàn ghế, chưng lại bình hoa, trang trí bảng lớp…Dòng chữ Kỷ Niệm Ngày Nhà Giáo Việt Nam được các bạn nó tô bằng phấn màu thật rực rỡ.Rải rác là những bông hoa hồng nhung xinh xắn nổi bật lên trên nền bảng đen phủ mờ bụi phấn.Trống báo giờ vào học. Cô giáo bước vào lớp thướt tha trong chiếc áo dài màu tím hoa cà. Nụ cười cô như rạng rỡ hơn khi nhìn tấm bảng lớp được các học sinh mình trang trí hết sức công phu. Các bạn nó rất vui khi được cô dành riêng một tiết cho phần sinh hoạt tập thể. Cô kể cho cả lớp nghe chuyện thầy giáo Chu Văn An, kể về truyền thống yêu nước và đấu tranh của các nhà giáo lão thành trong các thời kỳ chống giặc giữ nước và ý nghĩa của Ngày Nhà giáo Việt Nam…Các đôi mắt mở to và lớp học im phăng phắc lắng nghe lời kể của cô. Sau đó là phần liên hoan văn nghệ gồm những lời ca, giọng hát của các cá nhân và tập thể các tổ nhóm. Vui quá ! Những bài hát ca ngợi công lao các thầy cô được các bạn thể hiện thật hay, thật xúc động. Thích nhất là các bài Bụi phấn, Bông hồng tặng cô, Cô giáo em…Dù được nghe rất nhiều lần nhưng nó vẫn thấy cảm xúc dâng đầy.Rồi các bạn tranh nhau lên tặng quà đến cô giáo. Những đóa hoa hồng nhung tươi thắm, mấy quyển sổ tay, chiếc ví xinh xắn, cây bút để cô chấm điểm…bày ngổn ngang trên bàn cô. Nó vẫn ngồi đó, tay mân mê món quà giấu kín trong hộc bàn, ngại ngần không dám lên tặng cô. Mấy đứa bạn ngồi gần giục nó vì giờ sinh hoạt tập thể đã gần hết. Nó bặm môi, thò tay lấy món quà và ngập ngừng bước đến vòng tay trao tặng cô. Mặt nó đỏ lựng, mắt nó chớp nhanh cố ngăn không cho dòng lệ tuôn trào khi cô giáo ôm nó vào lòng, khoe trước lớp mấy cái bông trang đỏ mà nó đã cẩn thận gói trong tờ giấy báo cũ.

-       Cô cảm ơn cả lớp đã dành cho cô một ngày đáng nhớ. Cô rất xúc động với đóa hoa đầy nghĩa tình của một người học trò có hoàn cảnh hết sức khó khăn.  Đóa hoa này thật đẹp. Cô thích lắm !

Cô vừa dứt lời, một tràng vỗ tay giòn giã vang lên . Nhẹ ngước nhìn cô, nó thầm biết ơn người mẹ hiền thứ hai đã luôn quan tâm động viên nó. Nó tự  hứa với lòng sẽ cố gắng vượt qua nỗi bất hạnh, đạt kết quả thật tốt trong học tập để cho ngoại nó, ba nó và cô giáo được vui lòng…

 

06. BÀ TIÊN CỦA AN


Cơn mưa tầm tã kéo dài từ chiều đến khi đèn đường bật sáng vẫn chưa nhẹ hạt. Tiếng lộp độp trên mái tôn làm phá tan cái không gian yên tĩnh vốn có nơi xóm nhỏ. Bên trong gian nhà lụp xụp của hai bà cháu An, ngọn đèn nê ông cũ kỹ hắt ra thứ ánh sáng mờ nhạt

Ở góc học tập, An đang ngồi cặm cụi giải bài tập và học thuộc quy tắc lẫn công thức toán. Chỉ còn hai tuần nữa, An cùng các bạn sẽ trải qua kỳ thi kiểm tra chất lượng cuối năm. Chiều nay, trong tiết sinh hoạt lớp, cô giáo chủ nhiệm đã ghi lịch thi học kỳ hai và kế hoạch ôn tập từng môn học. Cô cũng phân công từng nhóm học tập sẽ nhắc nhở và giúp đỡ nhau trong quá trình ôn tập.

Đối với một học sinh chăm ngoan, nhiều năm liền đạt danh hiệu Học sinh giỏi như An thì việc thi cử không làm cô bé bối rối lắm. An dự định sẽ cùng các bạn trong nhóm dành ra một phần thời gian cho việc ôn lại các kiến thức về bộ môn Tự nhiên Xã hội và các bộ môn năng khiếu. Thời gian dành để ôn Toán và Tiếng Việt sẽ nhiều hơn.Theo lời cô giáo, đối với hai bộ môn chính, nhà trườngsẽ kiểm tra bao quát toàn bộ kiến thức đã học ở bậc Tiểu học. Như vậy, An sẽ vừa ôn lại chương trình lớp Năm đang học mà cô bé còn phải xem lại cả chương trình các lớp dưới nữa.

-        An à! Con ra sau nhà che lại chuồng gà giúp ngoại đi con!

Tiếng ngoại cất lên làm An giật mình:

-        Dạ, ngoại!

Cô bé chạy vụt ra phía sau hè lấy mấy bao ny lông che chắn cẩn thận, sợ mưa ướt dột đám gà mẹ đang kỳ đẻ trứng. Cũng nhờ có mấy quả trứng vàng này mà ngoại và An có điều kiện cải thiện thêm bữa ăn.

Mưa đã ngớt hạt. Đường thôn vắng vẻ chẳng thấy xe cộ qua lại. Mấy nhà kế bên cũng đã đóng kín cửa. An vào nhà, khóa chặt cửa sau rồi bước đến cạnh ngoại.

-        Con làm xong rồi ngoại!

-        À! Con giỏi lắm! Giờ ngoại lên thắp nhang. Con học bài tiếp đi!

-        Dạ.

Ngước nhìn ngoại, An thấy lòng dâng lên niềm thương mến. Ngoại nay đã già, đôi mắt trĩu nặng âu lo. Mẹ An mất khi An hãy còn đỏ hỏn. Mười năm sau ba lại theo mẹ ra đi. Một tay ngoại nuôi nấng, dạy dỗ An. Nhờ mảnh đất của ông bà để lại và chút vốn liếng ngoại dành dụm bao lâu nay mà cuộc sống của hai bà cháu cũng không vất vả lắm. Đi học về, An hay ra vườn phụ ngoại làm cỏ hoặc xách nước tưới rau. Ngoại chăm chút trồng đủ loại rau quả nên các cô bác trong xóm thường ví khu vườn của ngoại là một cửa hàng thực phẩm thu nhỏ. Nhìn giàn bí, bầu trái treo lủng lẳng thật thích mắt. Ngoại trồng cả đậu đũa, khổ qua, dưa leo, cà tím. Thích nhất là mấy liếp cải bẹ xanh lá tươi non mơn mởn. Đến vụ thu hoạch, các gia đình trong xóm mỗi nhà chia một ít, ngoại có tiền mua thêm gạo mắm, chi tiêu vặt vãnh và lo cho An ăn học.

Nhiều khi nhìn các bạn trong xóm có cha mẹ đầy đủ, nhà cửa tiện nghi, cô bé cũng thầm ước ao được sống như thế. Nhưng nghĩ lại, An thấy mình cũng hạnh phúc thật nhiều. An không còn ba mẹ nhưng đổi lại An có ngoại. Ngoại hết lòng thương yêu An. Chưa bao giờ cô bé làm điều sai trái để ngoại buồn. Ở độ tuổi An, các bạn đâu biết công việc bếp núc. Trái lại, An rất đảm đang và khéo léo. Chỉ cần ra vườn hái một trái bầu ve, vào bếp gọt vỏ, xắt nhuyễn, thêm miếng tôm khô ngoại mua sẵn, An bắc bếp nấu chín, rắc chút tiêu cay cay và bỏ vài cọng hành ngò là hai bà cháu có ngay món canh bầu thật ngon ngọt. An cũng biết nướng cà tím, làm dầu hành, trộn đều và nêm nếm để có thêm một món ăn khoái khẩu…An có thiếu thốn gì đâu! Cuộc sống tuy đạm bạc nhưng được sống tình thương trời bể của ngoại, An thấy mình thật sự hạnh phúc. An biết ngoại luôn canh cánh mối lo. Ngoại sợ bỏ lại An khi An còn quá nhỏ, không bà con thân thuộc. Cho nên, An luôn cầu nguyện Phật Trời cho ngoại luôn khỏe mạnh.

-        Con học xong chưa?

-        Dạ, con soạn sách vở cho sáng mai nữa là xong ngoại ạ!

-        Ừ, ngoại chờ con vào ngủ luôn thể!

Cứ nghĩ đến nằm vùi trong vòng tay gầy guộc của ngoại, ôm ngoại hít lấy hít để mùi tóc thơm ngát dầu dừa và nghe ngoại kể chuyện đời xửa đời xưa là An quên hết nỗi bất hạnh. Với An, ngoại là bà tiên hiền dịu mà cô bé yêu quý nhất trong đời!

 

 

07. KÝ ỨC MÙA HÈ 

 


Cô giáo vừa dặn dò xong bài tập Toán về nhà làm, một hồi trống giòn giã vang lên báo hiệu giờ ra chơi đã đến. Theo sự điều khiển của bạn lớp trưởng, cả lớp đứng nghiêm chào cô rồi nhanh chóng ra sân xếp hàng tập thể dục giữa giờ.Những tia nắng vàng rực y hệt những sợi tơ trời mong manh xuyên qua cành lá, lọt xuống khoảng sân rợp màu áo trắng trông như ngàn đóa hoa nắng lung linh thật đẹp. Gần bốn trăm học sinh hai khối lớp Bốn, Năm như những vận động viên tí hon thực hiện các động tác đều tăm tắp. Những cánh tay thuần thục giơ lên, hạ xuống, lúc quay sang phải, khi quay sang trái nhịp nhàng theo điệu nhạc thiếu nhi phát ra từ chiếc loa điện tạo thành một bức tranh sinh động. Bài tập thể dục kết thúc kèm theo tiếng hô khẩu hiệu đồng thanh vang khắp sân trường: “Khỏe! Khỏe! Khỏe!”. Nhanh như tia chớp, các bạn học sinh với những nụ cười rạng rỡ chạy ùa ra sân chẳng khác nào bầy ong vỡ tổ.

Như mọi hôm, em và các bạn thân trong tổ ngồi xúm xít bên chiếc ghế đá kê dưới gốc phượng phía trước văn phòng Hiệu trưởng. Chẳng biết đã có bao nhiêu buổi ra chơi trong đời học trò của em gắn liền với chỗ ngồi quen thuộc ấy. Nơi đây, em cùng các bạn thường chia sẻ với nhau những mẩu chuyện vui buồn và kể cho nhau nghe những câu chuyện cổ tích hấp dẫn. Ghế đá còn là nơi chúng em truy bài đầu giờ lẫn nhau, giúp nhau ôn lại bài…Chúng em đã có biết bao kỷ niệm trong suốt quãng đời thơ ấu bên chiếc ghế đá thân thương ấy!

Ngước nhìn lên vòm lá phượng xanh tươi, em và các bạn sững sờ trước vẻ đẹp rực rỡ của màu hoa phượng. Cái màu đỏ dìu dịu chen lẫn chút sắc trắng trông như những cánh bướm rập rờn. Tự dưng niềm cảm xúc dâng tràn khi em ngắm nhìn màu phượng đỏ, vô cùng quen thuộc với lứa tuổi học trò thường xuất hiện mỗi độ hè về. Cứ đến tháng tư, tháng năm, hoa phượng nở rộ báo hiệu đến mùa thi, rồi học sinh chia tay về nghỉ hè. Hoa phượng gắn liền với tuổi học trò như thế nên người ta hay gọi hoa phượng là hoa học trò.

Mấy mùa hè trước, hễ dự xong lễ bế giảng năm học, ba mẹ lại cho em về quê ngoại nghỉ ngơi sau chín tháng phấn đấu học tập, rèn luyện không ngừng. Nói làm sao hết niềm vui của em khi được về sống cùng với ngoại. Em còn được  lội sông, bơi thuyền, trèo cây hái trái, vui chơi thỏa thích… với đám bạn bè dưới quê. Hai tháng dài được hít thở không khí trong lành của vùng quê ngoại thân thương, em lại trở về nhà chuẩn bị năm học mới, lên lớp mới, gặp lại các thầy cô và bạn bè…

Nhưng mùa phượng năm nay khác hơn mọi năm. Chỉ một thời gian ngắn nữa thôi, em sẽ cùng các bạn vĩnh viễn chia tay ngôi trường đã năm năm dài gắn bó. Em sẽ không còn được nghe lời ân cần giảng dạy của các thầy cô bậc tiểu học mà em vô cùng yêu quý. Chính tại nơi này, em đã hết sức bỡ ngỡ khi được mẹ dắt vào lớp Một. Em vẫn nhớ như in buổi học đầu tiên ấy, em thật vụng về đến không cầm được viên phấn. Cô giáo như bà tiên hiền dịu nhẹ nhàng đến bên em cầm tay và động viên em cố gắng tập viết…

Thời gian dù có trôi đi, mọi vật đều có thể thay đổi nhưng em sẽ không bao giờ quên hình ảnh tận tụy của các thầy cô đã thương yêu, giảng dạy cho chúng em nên người. Giờ đây, em và các bạn như những chú chim non được thầy cô chắp cho đôi cánh chuẩn bị bay về phương trời xa rộng... Ngoài việc truyền thụ cho chúng em các kiến thức cơ bản về bộ môn tự nhiên, xã hội và thế giới xung quanh, thầy cô còn trang bị cho chúng em rất nhiều bài học làm người, từ cách nói năng, ứng xử trong giao tiếp ở nhà trường, gia đình và ngoài xã hội. Nói chung, các thầy cô đã dần hình thành nhân cách cho chúng em sau năm năm bậc tiểu học.

Nghĩ đến sắp phải chia tay các thầy cô và ngôi trường với vô vàn kỷ niệm, lòng em chợt rưng rưng. Em sẽ không bao giờ quên công ơn to lớn mà các thầy cô đã tận tình  dìu dắt, dạy dỗ em nên người. Em sẽ luôn cố gắng học tập, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi để thầy cô và ba mẹ vui lòng.

  

 

08. MẸ CON NHÀ SẺ







  Cơn mưa chiều như trút nước làm ướt đẫm chiếc tổ mong manh của hai mẹ con nhà Sẻ. Gió thốc ngược từng cơn khiến cành cây gãy đổ, ngả nghiêng còn ngôi nhà của Sẻ như lắc lư trước gió.Thỉnh thoảng vài tia chớp sáng lòe như muốn xé toạc bầu trời kèm theo tiếng sấm nổ vang rền làm Sẻ con sợ hãi khôn cùng. Nó run lên cầm cập phải ôm chặt lấy mẹ, mắt nhắm nghiền lại.

Mưa dai dẳng hơn hai giờ đồng hồ vẫn chưa ngớt hạt. Màn đêm đã dày đặc khắp khu vườn. Tiếng ễnh ương vang lên đều đều như một bản nhạc. Ngọn đèn đường hắt ra thứ ánh sáng mờ nhạt. Đêm vắng lặng.

Mưa vẫn rơi. Gió lùa qua khe cửa lạnh buốt. Bộ lông của hai mẹ con Sẻ dính đầy nước. Sẻ mẹ ôm con vào lòng, hà hơi ấm lau khô cho Sẻ con.

-       Mẹ ơi! Con đói quá!

Nghe Sẻ con kêu đói, Sẻ mẹ mới giật mình vì cho đến giờ hai mẹ con vẫn chưa có gì vào bụng. Nhẹ nhàng đặt Sẻ con vào chỗ kín gió, Sẻ mẹ mò mẫm tìm ít lương thực giấu ở hốc cây.

-       A! Đây rồi!

Sẻ mẹ kêu lên mừng rỡ.Mẩu bánh ngọt thơm lừng Sẻ nhặt được lúc trưa sẽ giúp hai mẹ con qua cơn đói đêm nay. Thật ra mẩu bánh đó chính là phần ăn của cô chủ nhỏ dành cho hai mẹ con Sẻ. Từ hôm phát hiện tổ chim trong vườn nhà, cô bé hay ra vườn thăm nom và chăm sóc chu đáo lắm. Có thứ gì ngon, cô bé cũng để dành cho mẹ con Sẻ. Khi thì miếng bánh mì, bánh ngọt, có lúc cô bé lại mang cho một nắm cơm thơm. Cô bé còn đem thêm đĩa nước uống cho mẹ con Sẻ nữa chứ! Nhớ lại lần gặp cô bé đầu tiên, Sẻ mẹ sợ cô bé giống như những người thợ săn hung ác sẽ mang hai mẹ con bán cho các hàng quán làm mồi. Có lần đi kiếm ăn, bay ngang qua chỗ mua bán đông người, Sẻ mẹ ngửi được mùi thơm từ cái chảo dầu sôi sùng sục. Thế là Sẻ mẹ mon men lại gần hít lấy hít để. Cho tới khi thấy xác đồng loại nằm co quắp trong chảo dầu và nhất là thấy cảnh người ta xé nát thịt chim chiên giòn cho vào mồm nhai ngấu nghiến, lúc ấy Sẻ mẹ bủn rủn chân tay, cố bay thật nhanh ra khỏi nơi ấy.

Cô chủ nhỏ tuy ít tuổi nhưng rất giàu lòng yêu thương loài vật. Cô bé tìm mấy tấm ny lông cũ làm mái che cho nhà Sẻ tránh ánh nắng mặt trời. Có lúc cô bé tìm ở đâu được búi rơm cũng tất tả mang ra lót chỗ nằm cho mẹ con Sẻ. Mỗi lần đi học về hoặc học bài xong, cô bé thường chạy tót ra vườn thăm tổ chim và vuốt ve bộ lông êm mượt của Sẻ con một cách thích thú!

-       Con ngồi dậy ăn miếng bánh nè!

Hai mẹ con ngồi sát vào nhau. Sẻ mẹ vừa ăn vừa mớm từng miếng nhỏ cho con. Miếng bánh mì ngọt thơm bơ ngon thật là ngon phần nào đã làm bớt đi cái lạnh.

-       Con uống nước rồi đi ngủ. Sáng mai mẹ dẫn con đi học nhé!

-       Dạ. Trường học có xa không mẹ?

-       À…Trường học ở trong bộng cây mít gần đây con à!

-       Cô giáo thế nào hở mẹ?

-       Cô giáo hiền lắm, dạy rất giỏi lại hát hay nữa. Cô chính là chim Họa Mi đấy!

-       Ồ! Thích thật!

-       Còn có thêm hai bạn Chích Chòe và Sơn Ca cùng học với con. Giờ khuya rồi, con ngủ đi nhé! Ngày mai con đến trường, mẹ sẽ đi kiếm mồi. Nhớ học cho ngoan con nhé!

-       Dạ mẹ!

Mưa đã ngớt hạt. Đêm cũng đã khuya.Tiếng chim Cú đi ăn đêm bay vút qua rồi mất dạng. Sẻ mẹ ôm lấy Sẻ con, nhè nhẹ hát ru:

         Con ơi! Hãy ngủ cho say

Mẹ yêu con lắm…Sáng mai vào trường…

         Con học giỏi…mẹ thêm thương

         Líu lo giọng hót…khu vườn rộn vui…

 

09. MỐI TÌNH BẰNG HỮU





Bốn mươi bảy năm! Gần nửa thế kỷ! Mình không bao giờ quên được Thân Hữu SPSG với những gương mặt thân quen: Nguyễn Tự Lập, Trần Thái Quảng, Hoàng Chấn Nam, Nguyễn Mộng Hòa Bình, Trần Đình Chỉnh, Vũ Ngọc Hưng, Lâm Thanh Sơn, Phạm Vũ Hòa, Trần Hải Đệ, Nguyễn Đăng Hà, Nguyễn Tri Phúc, Nguyễn Tri Nghĩa, Tê Tê Ca A và Hà Thu Thủy.

Không hào nhoáng lụa là như mạng ảo, tình bạn của Thân Hữu SPSG rất bình dị chẳng khác một khúc dân ca, theo thời gian càng lúc càng gắn bó nhau hơn. Nhớ những buổi trưa ở lại trường, nhóm bạn ngồi quây quần dưới bóng mát của vòm me tây lung linh bóng lá đọc thơ cho nhau nghe. Dòng thơ Trần Đình Chỉnh đầy đam mê làm mình ngưỡng mộ thơ hắn từ lâu lắm!

Nếu mai quên chẳng hôn môi / Thì em có bảo rằng tôi ngu đần?

NTL tính tình nhũn nhặn hơn. Khi người yêu bỏ đi lấy chồng, hắn thất tình và uống thuốc tự vẫn. Không thể tưởng tượng hắn vừa đưa thuốc vào cơ thể vừa làm thơ.

Ngồi bẻ viên thuốc làm tư / Quanh trăm vấn nạn cho vừa vặn ta / Oằn vai ta cánh vạc già…

Cả nhóm bạn chia nhau ngồi canh cho L suốt thời gian hắn nằm cấp cứu ở bệnh viện Đô Thành SG.  Khi L tỉnh lại, hắn nắm chặt tay mình và khóc như một đứa trẻ.

Hai năm trời đằng đẵng trôi qua. Nhóm bạn chia tay ra trường, nhận nhiệm sở…Thời gian như cuốn mọi người vào vòng xoáy. Sau 75, tất cả đều thay đổi… Hầu như nhóm bạn mất liên lạc với nhau. Chỉ có HTT và mình thỉnh thoảng có gặp lại. Trong một lần dạo Facebook, NTL gặp lại mình, thật vô cùng cảm xúc. Hiện NTL và gia đình sống ở Mỹ. Từ đó, NTL lần ra địa chỉ các bạn. Niềm vui vỡ òa khi bắt được tin nhau sau mấy mươi năm dài xa cách. Giờ đây, đứa nào cũng già, con trai con gái, cháu nội cháu ngoại đầy đủ. Riêng mình vẫn bóng lẻ cô đơn! Chính vì thế mà mình được các bạn cưng nhiều lắm.

Có một lần do bực mình mạng ảo, mình khóa Fac đến độ NTL phải thảng thốt từ Mỹ gọi về nhờ các bạn kiếm tìm. Hắn truy email của mình và như mê sảng:

-        Không thấy Loan trên Fac, L cứ sợ trái tim Loan chối bỏ sự sống. Ai ngờ!…Loan có biết ngoài MH (vợ L) thì Loan là người L lo nhiều lắm hay không? Đừng để L phát cuồng lên nhé, cô bạn nhỏ của tôi!

Được sống trong tình yêu thương của Thân Hữu SPSG, mình vô cùng hạnh phúc. Không phải rào đón hai mặt trắng đen hư ảo, mình thật sự cảm thấy bình yên khi bên cạnh mình là những nhà thơ, nhà văn vang bóng một thời của ngôi trường Sư Phạm Sài Gòn nhiều kỷ niệm.



10. CHUYỆN CỦA AN



Chỉ còn một tuần lễ nữa thôi, mùa hè sẽ kết thúc. An sẽ trở lại trường, gặp lại thầy cô và bè bạn sau mấy tháng nghỉ học. Năm học tới, An sẽ chính thức là học sinh lớp Năm. Nghĩ đến đây, cô bé nhẹ mỉm cười, lòng rộn lên niềm vui sướng.

Nhưng rồi nụ cười lại nhanh chóng tắt lịm trên đôi môi An. Cái viễn cảnh đen tối thoáng trở về trong tâm trí cô bé. An nghĩ đến ba mình thật nhiều. Ba đã một đời hy sinh cho An từ khi mẹ bị bệnh nặng qua đời. Làm thân gà trống nuôi con, ba đã không nề gian khổ, một nắng hai sương để nuôi  An khôn lớn.

An thương ba ghê lắm! Ba là người thân duy nhất của An nên bao nhiêu tình thương cô bé gởi cả hết cho ba mình. Ba An bị tật bẩm sinh ở mắt nên không phải đi bộ đội như những người đàn ông ở xóm. Chính nhờ vậy mà ba mới có thời gian kề cận chăm sóc, nuôi dưỡng An sau ngày mẹ ra đi mãi mãi. Lúc ấy An nhớ mình còn bé lắm. An cứ khóc đòi mẹ mà chưa biết thế nào là nỗi buồn tang tóc.

Hai cha con sống cùng nhau trong một gian nhà nhỏ cuối xóm. Phía trước nhà là hàng rào dâm bụt lá xanh tươi chen lẫn mấy cánh hoa đỏ rực như lửa trông thật ấm áp. Ba thích trồng cây cảnh nên nhà An lúc nào cũng được trang hoàng  bởi hoa lá. Đằng sau nhà là khoảng đất không rộng lắm. Ngoài một số cây ăn quả như chuối,bòn bon, chôm chôm…, ba còn phân luống số đất còn lại trồng mấy liếp rau sạch. Ngày ngày, ba và An thay phiên tưới bón, chăm sóc nên cây cối, rau cải xanh tốt lắm.

Cứ vài hôm, ba đốn mấy quày chuối sứ, chuối già, cắt rau cải đem ra chợ bán, lấy tiền mua gạo, thịt…Thỉnh thoảng ba mang cần câu ra bờ sông gần nhà câu cá bống. Và nhiệm vụ của An là phụ ba làm cá rồi bắc lên bếp lửa riu riu kho cho thấm. An cũng không quên hái một mớ rau dền đem luộc. Nước rau dền thêm chút bột nêm thành món canh An rất ưa thích. Còn rau dền chấm với cá bống kho ăn với cơm nóng thật không gì ngon bằng. Đến bữa cơm, hai cha con vừa ăn vừa chuyện trò rôm rả thật vui.

Ngoài việc trồng tỉa cây trái trong vườn, ba An còn giúp phụ hồ ở một số công trình xây dựng. Nhờ tính tình hiền lành, siêng việc nên ai cũng quý mến ba An. Cuộc sống gia đình An thật ấm êm cho dù thiếu vắng bàn tay dịu dàng của mẹ.

Riêng An, cô bé cảm thấy cuộc sống có ba như vậy là vô cùng hạnh phúc. Cũng có đôi lúc cô bé tủi thân, thèm thuồng vòng tay yêu thương của mẹ, nhưng nhìn dáng ba lầm lũi đi trong mưa gió, An không dám để lộ cho ba biết sợ ba phải buồn thêm. Thương ba, An chỉ biết cố gắng vâng lời và học giỏi để ba vui lòng. Đêm đêm, An ngồi bên góc học tập học bài, làm bài tập cô giáo cho về nhà.  Điều gì An không hiểu, cô bé nhờ ba giảng lại. Suốt mấy năm liền, cô bé luôn đạt danh hiệu học sinh giỏi, tích cực tham gia mọi phong trào của Đội đề ra. An là niềm vinh dự của ba, cô bé tin chắc như thế. Cứ mỗi đợt sơ kết học kỳ hay tổng kết năm học, An đều mang về gói phần thưởng xinh xắn để khoe với ba. Ba ôm An vào lòng, ánh mắt ba lấp lánh niềm vui. An nhìn ba, lòng đầy yêu mến và biết ơn.

Cuộc sống của hai cha con An sẽ vô cùng hạnh phúc nếu như không có buổi sáng đầy xui rủi ấy. Trong khi ba cùng các chú công nhân leo lên giàn giáo thì đột nhiên ba bị choáng, té từ trên cao xuống. Ba được đưa ngay đến trạm xá gần nhà và sau đó chuyển bệnh viện tuyến trên do vết gãy ở xương chân khá nặng. Ba phải nằm viện mất cả tuần lễ. Thời gian ấy, cô bé phải túc trực cạnh giường bệnh chăm sóc ba. Thấy An nhỏ nhắn và yếu đuối, ai cũng thương.Mỗi khi ba có việc cần phải di chuyển như đi chụp X quang hoặc siêu âm, các cô chú thân nhân của các bệnh nhân nằm cùng phòng với ba luôn sẵn sàng giúp đỡ.

Chuyện tiền nong chi phí cho bệnh viện thực sự là nỗi lo lắng của ba và cả An nữa. Số tiền hỗ trợ của chủ công trình và số tiền ba dành dụm bấy lâu đã cạn dần.Việc đi lại của ba vẫn còn khó khăn lắm.  Đôi nạng lúc nào cũng bên cạnh ba . Còn tất cả mọi việc lớn nhỏ trong gia đình, một mình An phải cáng đáng. Nhìn An gầy guộc, ốm yếu phải quần quật việc bếp núc, giặt giũ cho hai cha con…đến việc chăm sóc, thu hoạch rau trái ngoài vườn, ai cũng không khỏi xót lòng. Ngước nhìn tờ lịch trên tường, An nhẩm tính và giật mình vì ngày đăng ký nhập học cũng chỉ còn mấy hôm nữa mà thôi. Nghĩ đến bao khoản tiền phải đóng đầu năm học, mặt cô bé buồn hiu và trĩu nặng lo âu.

Mấy năm trước, gần đến ngày khai giảng năm học mới, ba thường sắm cho An hai bộ đồng phục . Năm nay chắc cô bé phải mặc quần áo cũ của năm lớp Bốn. Rồi đến dụng cụ học tập, sách giáo khoa lớp Năm, cô bé cũng chưa sắm sửa gì cả. May là hôm lễ bế giảng năm học, An nhận được hai phần thưởng. Một phần thưởng với thành tích là học sinh xuất sắc trong học tập và phần còn lại do An đã tích cực trong công tác Đội. Hai phần thưởng tính ra hơn chục quyển vở. Chiếc cặp da, cây bút máy, bút chì và thước kẻ An xài vẫn còn tốt lắm. Ngày mai, nhất định cô bé sẽ mang tất cả ra kiểm tra lại.

                                                         Ooo

Theo lời dặn của bác sĩ, sáng hôm nay ba phải đến bệnh viện tái khám. Bên chủ đầu tư công trình đã nhờ chú tài xế đánh xe chở giúp cho ba. Đến nơi, chú ấy phụ đưa ba vào chỗ ngồi rồi trở ra cổng coi xe. Một mình An chạy đi đăng ký, đưa ba đi chụp X quang và đợi đến lượt khám. Nhìn kết quả chụp X quang, bác sĩ nhẹ mỉm cười làm An nghe yên tâm hơn. Với gương mặt phúc hậu, bác sĩ báo cho biết chân ba An đã phục hồi khá tốt và hy vọng chừng hai tuần lễ nữa sẽ tháo bột. Niềm vui như òa vỡ. Mặt ba An dãn ra. Bao nhiêu đau đớn giờ như tan biến. Nghĩ đến ngày ba tháo bột, đi lại bình thường, cô bé nghe mừng ghê lắm! Trưa về đến nhà, bụng đói mà bếp núc lạnh tanh, hai cha con tự thưởng mỗi người một tô mì Lẩu Thái chua cay. Vừa ăn An vừa hít hà, nụ cười hạnh phúc trở lại rộn ràng trong gian nhà nhỏ. Nắng lung linh trên giàn hoa dâm bụt trước cửa làm An thấy cảnh vật như gần gũi, yêu thương hẳn lên.

Ăn trưa xong, An leo lên chiếc võng mắc ở hàng hiên làm một giấc say sưa. Cô bé như lạc vào khu vườn cổ tích có ong bướm rập rờn bay lượn bên những cánh hoa rực rỡ sắc màu. Gió nhè nhẹ thổi làm mấy sợi tóc bay bay khiến An giật mình mở choàng mắt. Trên chiếc ghế đẩu bắc ngoài hiên nhà, ba đang loay hoay lau chùi chiếc cặp da của An.Bên cạnh ba là chiếc bút máy và bình mực tím. Ba đã giúp cô bé rửa lại ống mực cho khỏi nghẹt. Thật là xúc động trước sự quan tâm lo lắng của ba đối với An. Cô bé nghe cay cay khóe mắt. An kể cho ba nghe dự định của mình trong năm học mới, luôn cả việc cô bé sẽ mặc lại bộ đồng phục của năm rồi. Hai cha con cứ say sưa trò chuyện mãi đến khi có tiếng gọi cửa của ai văng vẳng ngoài cổng rào. An chạy vội ra đón khách. Cô bé ngỡ ngàng khi thấy trước mắt là hình ảnh cô giáo chủ nhiệm năm học vừa qua. Bên cô là Cỏ May, Mây Trắng, và Nguyệt Tất…mấy nhỏ bạn chung lớp và cùng tổ học nhóm với An. An mời cô và các bạn vào nhà. Cô giáo cho biết hai tháng nay cô về quê vừa trở lại trường nên hay tin muộn việc ba An bị nạn. Cô đại diện tập thể giáo viên trường ghé thăm ba An và báo tin An được hội đồng nhà trường xét miễn giảm các khoản phí đầu năm cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Cả ba và An đều xúc động không nói được thành lời. Nỗi lo âu trĩu nặng mấy ngày qua giờ đã sáng bừng niềm hy vọng. Tiễn cô giáo và các bạn ra về khá lâu mà An vẫn đứng lặng người trước cổng. Hoàng hôn đã xuống. Nắng đã nhạt dần. Tiếng bầy chim gọi đàn về tổ vang vang một khoảng trời. An chợt nhớ đến bữa cơm chiều chưa nấu và ba chân bốn cẳng cô bé chạy vội vào nhà.

 


11. TẢN MẠN SÁNG THU





Tháng 9 lại về. Sáng nay trời không nắng, không mưa, rất thích hợp để làm một cuộc giong ruổi cùng thu. Nhưng không. Mặc thiên hạ rộn ràng nghỉ lễ bên các tụ điểm vui chơi, giải trí chật kín người, tôi chỉ thui thủi một mình nơi ốc đảo.

Cho đến giờ phút này, công việc bếp núc đã hoàn tất. Hôm nay tôi nấu thật đơn giản. Món canh bí đỏ hầm với sườn heo và khô đù một nắng ướp muối ớt chiên. Chỉ hai món! Nhà cửa đã quét dọn, lau chùi sạch bóng. Quần áo cũng giặt giũ xong. Tôi cảm thấy vui vì từ giờ đến chiều tối, tôi được rảnh rỗi làm những việc mình yêu thích.

So với các bạn đồng nghiệp, sau khi về hưu, tôi dành nhiều thì giờ hơn cho việc viết lách. Có lẽ nhờ không gian quạnh vắng nơi ốc đảo mà cảm hứng của tôi cứ tuôn chảy không ngừng. Tôi viết ngắn, làm thơ không mệt mỏi. Ngoài văn chương, thư pháp còn là niềm đam mê vô cùng to lớn của tôi. Tôi đến với thư pháp hơn mười năm nay. Nhờ nó mà tôi ngộ ra nhiều thứ, chẳng hạn như cuộc sống rất vô thường. Đối với mảng này, tôi sưu tầm được nhiều câu thơ và những câu nói hết sức tâm đắc. Chẳng hạn như:

Người ngồi giữa cuộc đổi thay / Nghe sông núi gọi phút giây vô thường.

Đã biết vô thường sao lại còn phiền não?

Nếu biết vô thường cơn sóng nắng / Thì lời trùng ngộ thốt mà chơi.

Sau lần mổ thay máy lần thứ ba hôm cuối tháng 4 rồi, tôi đã ngưng dạy thêm, chỉ lo bồi dưỡng sức khỏe và viết thư pháp. Ba tháng ngồi ròng rã với giấy mực, đến nay tôi đã thực sự bay bổng với nét viết của mình. Tâm tôi trở nên nhẹ hẫng. Tôi nghe hạnh phúc ngập tràn. Nỗi buồn phiền sân si bỗng dưng trôi đi mất. Những mảng đen của quá khứ đã biến tan. Trước mắt tôi là khoảng trời xanh bình yên với mơ màng hoa lá.

Tập thơ NGỒI ÔM CỔ TÍCH xong ba hôm rồi. Hà Nội thông báo đã chuyển theo đường bưu điện. Chắc chừng hai, ba hôm nữa, đứa con tinh thần thứ 18 sẽ đến tay tôi. Tôi dự tính sẽ ra mắt tập thơ tại đường sách Nguyễn Văn Bình, Sài Gòn cùng thầy Phạm Hữu Thành dạy tôi hồi Sư Phạm và nhà văn Nguyễn Bửu Sơn cũng là bạn đồng môn khóa 9 của tôi. Nghĩ đến điều này, lòng tôi chợt thấy vui. Vui ghê lắm!



12. TẢN MẠN SÁNG ĐÔNG


Sáng thứ sáu rảnh rỗi, tôi leo lên hai chuyến xe bus đến bưu điện Nhà thờ Đức Bà SG để gởi tập thơ mới CÒN THƠM ÁO LỤA tặng các thi hữu quen thân.

Thật ra tôi vẫn có thể gởi từ bưu điện cạnh nhà nhưng tôi lại thích cảm giác trở lại SG… để nhớ ngày xưa, hơn mười mấy năm dài,  tôi đã từng ngồi xe trên quãng đường này đi học. Mới lớp đệ thất (nay là lớp sáu), tôi đã được ba mẹ ghi tên học tại trường Trung học tư thục Hưng Đạo với đội ngũ giáo sư giàu kinh nghiệm. Nhờ hai năm Tiểu học cuối cấp tôi học trường Công Giáo với các soeur nên khả năng nói và viết tiếng Pháp của tôi khá lưu loát. Lớp học sĩ số gần 120 học sinh vậy mà tôi vẫn vượt qua khó khăn và đạt nhiều thành tích trong học tập. Tháng nào tôi cũng mang Bảng danh dự về khoe với gia đình với thứ hạng từ hạng nhất đến hạng năm. Ba mẹ rất hãnh diện về tôi, đứa con gái duy nhất.

Sau khi tốt nghiệp bậc Trung học, tôi nộp đơn thi vào trường Quốc gia Sư phạm Sài Gòn. Hai năm học với nhiều kỷ niệm về tình thầy trò, tình bè bạn. Tôi ra trường, đi dạy một trường tiểu học cách nhà gần chục cây số. Là Giáo học cấp bổ túc, tôi luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, làm tốt những điều mà nhà trường SPSG đã đào tạo cho tôi. Trong suốt quãng đời dạy học, tôi đã đạt nhiều thành tích nổi trội so với các bạn đồng môn. Năm 1994 tôi đạt Nhà giáo ưu tú, năm 1999 đạt Giáo viên dạy giỏi cấp Quốc gia bậc Tiểu học… Năm 2003 trong khi ngành xét công nhận tôi đạt danh hiệu Nhà giáo Nhân dân bỗng dưng tôi bị đột quỵ. Sự nghiệp giáo dục của tôi dừng lại từ tháng 11 năm 2006. “Viên phấn gãy đôi… mộng ước không thành…”

Thời gian mới ra trường, tôi vừa dạy một buổi, buổi còn lại tôi ghi danh học Đại học Văn Khoa. Tôi ước mơ sau khi lấy xong Cử nhân Triết, tôi sẽ bổ túc hồ sơ và chuyển sang dạy Triết… Rồi 30/4/1975, mọi sự đều thay đổi. Tôi một mình với gánh nặng gia đình, thay ba mới mất nuôi Ngoại cùng 4 em nhỏ dại. Việc học dở dang, tôi chỉ biết cắm cúi với nghề, phấn đấu là Giáo viên dạy giỏi, có nhiều học sinh học giỏi…

…Một chút lan man để giải thích lý do vì sao tôi lại thích đi lại con đường thật nhiều kỷ niệm.

Tuy Thi đàn VN đã không còn hoạt động nhưng nơi này tôi vẫn còn có một vài bạn thơ đầy tình nghĩa. Sư phụ ĐQL ở QN, sư huynh HNT ở CT, bạn thơ  LĐT, ĐA ở Daklak , nhà thơ NQH ở HN và một bạn ở ĐN quen hai năm nay trên Blog.

Sau khi gởi quà biếu xong, tôi lang thang từ đường Đồng Khởi xuống Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Hàm Nghi… xem thiên hạ trang hoàng chào đón Noel. Khu quận Nhất với công trình Metro còn dang dở trông SG nhếch nhác đến thảm hại. SG không phải ngày xưa! Bạn bè SP, VK của tôi giờ kẻ chân trời người góc biển. Tự dưng nỗi buồn nhớ đan xen làm nước mắt tôi muốn rưng rưng.

Băng vội qua đường Hàm Nghi, tôi leo lên chuyến xe số 19 chờ sẵn. Rồi đến ngã tư Bình Phước tôi lại chuyển sang xe số 4 về tới chợ LT. Về đến nhà hơn mười hai giờ trưa, tôi cảm thấy đói bụng. Hâm lại tô nui, ăn vội vã rồi trèo lên võng đung đưa, giấc ngủ nhanh chóng đến với tôi một cách dễ dàng.



13. BÉ ĐI HỌC




Cả tuần lễ nay, bé Nhi đã sống trong nỗi thấp thỏm vô cùng. Cô bé chờ đợi ngày khai trường sắp tới.

Nhi đã từ giã lớp học Mẫu giáo và các cô giáo kính yêu để chuẩn bị bước vào lớp Một. Ở ngôi trường Tiểu học, thầy cô sẽ dạy cho Nhi biết đọc, biết viết và biết tính toán. Cứ nghĩ đến việc ngày hai buổi trường nghe thầy cô dạy bảo điều hay lẽ phải, được cùng các bạn học tập, chơi đùa là cô bé thấy rộn lên niềm vui sướng. Sáng nay, Nhi đem sách vở, bút thước, cặp da…bày biện đầy một góc nhà. Cô bé mân mê mặt da láng bóng của chiếc cặp in hình chú mèo máy Đôrêmôn một cách thích thú. Ướm chiếc cặp lên vai, soi mình trong gương, cô bé thấy mình lớn hẳn ra. Mẹ mua cho cô bé cả bộ sách giáo khoa lớp Một. Tự tay mẹ bao bìa, dán nhãn và nắn nót đề tên cho cô bé trên từng quyển sách. Nhìn những hình vẽ màu sắc sặc sỡ trên các bìa sách, cô bé cứ trầm trồ mãi. Mẹ còn sắm thêm cho cô bé ba quyển vở trắng tinh.Nhi lật thử ra xem, những dòng kẻ ngay hàng thẳng lối, mùi giấy mới thơm nồng. Cô bé đưa mấy quyển vở lên mũi hít lấy hít để. Cây bút chì mẹ mới gọt thật nhọn, màu than đen óng ánh. Cô bé cầm trên tay, vẽ nguệch ngoạc vào khoảng không. Cô bé thầm nghĩ: “Bao giờ biết vẽ, mình sẽ vẽ hình của ba mẹ!”.

Hết ngắm nghía các đồ dùng học tập, Nhi lại rón rén vào phòng, đến cạnh tủ quần áo nhìn say mê hai bộ đồng phục mẹ mới may xong. Chiếc váy màu xanh đậm có xếp li và cái áo trắng tinh với đường ren bên nẹp áo trông thật xinh xắn. Mùi vải mới trộn lẫn mùi mồ hôi tay của mẹ thơm thoang thoảng. Trên túi áo, mẹ đã cẩn thận đính chiếc phù hiệu thêu tên Nguyễn Hoàng Đông Nhi của cô bé và cả tên lớp 1A bằng mũi chữ thập đỏ. Nghĩ đến việc mẹ đã chăm chút may và thêu hết mấy ngày liền, Nhi nghe thương mẹ quá!

                                                     x  X  x

 

Trời hãy còn mờ tối vậy mà đám gà vịt trong chuồng đã chộn rộn đòi ăn. Trên đống củi chất mé hiên nhà, anh Gà Trống nhón chân ngoác to miệng gáy vang Ò…ó…o như để đánh thức mọi người, mọi vật.

Không đợi mẹ gọi ba lần bảy lượt như mọi hôm, sáng nay chỉ cần mẹ lay nhẹ là Nhi đã  bật dậy. Cô bé xếp vội chăn màn rồi chạy ra sân tập mấy động tác thể dục buổi sáng. Không khí buổi sớm mai thật trong lành. Cô bé hít vào thở ra một cách khoan khoái dễ chịu. Hoa lá như còn mơ ngủ, vài giọt sương đêm đọng lại làm ướt đẫm cánh hoa. Nhi nhìn góc vườn xinh xắn của mình cảm thấy thích thú. Mấy cụm hoa móng tay đủ màu sắc thật đẹp. Rực rỡ nhất là chậu hoa hồng nhung vừa hé nụ. Bên cạnh là mấy chậu nha đam, sống đời lá xanh mướt… Tuy còn nhỏ nhưng mỗi sáng thức dậy, cô bé cũng thường phụ mẹ tưới tắm cho cây. Đêm qua trời mưa nên sáng nay Nhi không phải làm công việc ấy. Nhi vào nhà đánh răng, rửa mặt và làm vệ sinh cá nhân thật nhanh. Cô bé thay bộ đồng phục mới tinh còn thơm mùi vải. Ngắm mình trong gương, Nhi thấy mình thật lạ. Chiếc váy xanh mặc với áo trắng thật dễ thương làm sao! Cô bé xoay một vòng trước gương và phát hiện mẹ đang đứng cạnh mình từ lúc nào. Kéo Nhi lại gần, mẹ cười nói: “Cho mẹ ngắm chút coi nào! Vừa vặn lắm, bé con à!”. – “ Dạ, con cảm ơn mẹ!” “Con ăn miếng bánh mì với sữa rồi mẹ đưa đi học nhé!”. – “ Dạ!”.

Nhi ngoan ngoãn ngồi vào bàn và nhỏ nhẹ ăn miếng bánh mì kẹp thịt mẹ để sẵn trên bàn. Mẹ cô bé đang loay hoay cho đám gà vịt ăn ngoài sân. Cô bé chợt nhớ ba đang đi công tác xa nhà hơn cả tuần nay. Trưa hôm qua, ba có gọi điện về thăm hai mẹ con. Ba dặn mẹ lo sắm sửa mọi thứ chuẩn bị cho ngày khai trường của Nhi. Ba còn dặn dò Nhi ở nhà vâng lời mẹ, đến lớp phải nghe lời cô giáo dạy bảo. Cô bé ước ao giá như ba không đi công tác, ba mẹ sẽ dắt Nhi đi đón năm học mới. Chắc là vui lắm!- “ Uống sữa nhanh rồi đi học, bé Nhi!”. –“ Dạ, con xong rồi mẹ!”.

Nhi xách chiếc cặp ra cổng, đứng chờ mẹ khóa cửa. Mặt trời ửng đỏ phía đằng đông. Trên mấy vòm cây cao, chim chóc líu lo giọng hót,hoa lá xôn xao như chúc mừng cô bé Đông Nhi bước vào lớp Một. Nắm tay mẹ đi trên con đường rợp đầy cỏ may, Nhi thấy vô cùng sung sướng. Cô bé thầm hứa sẽ cố gắng học thật giỏi để ba mẹ được vui lòng.





14. NHỚ THƯƠNG VỀ NGOẠI





Với tay xé tờ lịch hôm qua, con số 8/3 hiện ra mồn một trước mắt. Hôm nay là kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ! Tự dưng tôi chợt nhớ đến Ngoại. Người phụ nữ tuyệt vời nhất đã ban cho tôi sự sống và dẫn dắt tôi từng bước trên đường đời, giúp tôi có được thành tích như ngày hôm nay.

Ba mẹ tôi qua đời rất sớm. Tôi và bốn em trai được Ngoại dưỡng nuôi trong hoàn cảnh gia đình thiếu trước hụt sau. Ngoại đã bươn bả sớm hôm lo toan mọi việc để nuôi nấng chị em tôi mà không hề than thân trách phận.

Cứ nhìn Ngoại lưng còng, áo bạc màu lam lũ theo năm tháng, tôi nghe thương Ngoại vô cùng. Ngoại tôi tính tình hiền lành, chân chất nên bà con lối xóm ai cũng quý, cũng yêu. Đối với chị em tôi, hầu như Ngoại chưa bao giờ la mắng. Khi các cháu làm điều gì sai trái, Ngoại chỉ nhỏ nhẹ khuyên răn. Dưới mắt tôi, Ngoại giống như bà tiên hiền dịu!

Từ nhỏ, tôi đã mang nặng mặc cảm thua sút bạn bè nên sống rất khép kín, cô đơn. Ngoài giờ học ở trường, về nhà tôi chỉ quanh quẩn bên Ngoại. Hai bà cháu như hình với bóng cùng nhau chăm sóc, dạy bảo bốn đứa con trai. Tôi đã phụ Ngoại giặt giũ, lo lắng các em mình đỡ đần cho Ngoại bớt cơn cực nhọc. Tuổi thơ tôi qua đi trong nỗi hụt hẫng thiếu thốn tình cảm của mẹ cha. Nhưng đổi lại tôi có Ngoại, có cả một bầu trời yêu thương tuyệt vời không gì sánh được.

Để phần nào đền đáp công ơn trời biển ấy của Ngoại, tôi đã cố gắng học tập thật giỏi, phấn đấu có được một cái nghề nuôi sống bản thân và lo cho cả gia đình. Tôi đã vượt qua mọi trở lực trong học tập, trở thành cô giáo. Nhìn ánh mắt lấp lánh niềm vui của Ngoại khi thấy tôi trưởng thành, tôi cảm thấy vô cùng hạnh phúc. Ngoại không ngừng nhắc nhở tôi hoàn thành tốt công việc giảng dạy ở trường. Mỗi tối, tôi ngồi soạn giáo án, chấm bài cho học sinh còn Ngoại ngồi trên bộ ván bỏm bẻm nhai trầu vừa kể lại những câu chuyện ngày xưa khi Ngoại còn ngây thơ thiếu nữ, lúc Ngoại giã từ đời con gái về nhà chồng, hay khi Ngoại sinh đứa con gái đầu lòng là mẹ tôi…Thỉnh thoảng Ngoại cũng chia sẻ cùng tôi nỗi mất mát khi những người thân lần lượt bỏ Ngoại ra đi, để lại tuổi già của Ngoại với bầy cháu bơ vơ, côi cút.

Trong vòng tay ấm áp của Ngoại, các em trai của tôi dần đã trưởng thành và có cuộc sống riêng, hạnh phúc bên vợ con. Riêng tôi vẫn kề cận bên Ngoại. Theo quy luật của tạo hóa, sau một cơn bạo bệnh, Ngoại đã vĩnh viễn ra đi, bỏ lại tôi thui thủi bên đời. Đau buồn theo thời gian rồi cũng nguôi ngoai. Bên cạnh tôi là đàn học trò nhỏ dại hồn nhiên ríu rít nói cười như những chú chim sơn ca véo von giọng hót. Các em cùng san sẻ với tôi niềm vui, nỗi buồn ngày ngày đến lớp.

Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 chợt nhớ đến Ngoại, tôi viết vội vài dòng tưởng nhớ. Mười bảy năm Ngoại về cõi vĩnh hằng để lại cho tôi biết bao là thương nhớ. Tôi ngước nhìn di ảnh Ngoại trên bàn thờ. Gương mặt Ngoại hiền từ, phúc hậu như đang mỉm cười âu yếm cùng tôi!



15. TẢN MẠN NGÀY HÈ



Nghỉ hè mới được ba tuần mà nó cứ ngỡ là lâu lắm! Nó nhớ trường, nhớ lớp, nhớ thầy cô và bạn bè của nó.

Ngôi trường Trần Quốc Toản thân thương gắn bó với nó đã năm năm qua, kể từ ngày đầu tiên được mẹ dẫn đến trường và giờ này nó đã hoàn thành xong chương trình của lớp cuối cấp. Biết bao nhiêu kỷ niệm của tuổi học trò nó đã gởi vào từng góc lớp già nua, hành lang thênh thang nắng gió, hàng cây phượng rợp đầy bóng mát và cả đến những tấm bảng đen , ghế đá…Nơi đây nó đã được các thầy cô ân cần dạy dỗ, truyền đạt kiến thức, trang bị những kỹ năng cần thiết để bước lên bậc học cao hơn. Tựu trường này, nó sẽ là học sinh lớp Sáu.

Nó nhớ từng khuôn mặt bạn bè đã cùng nó vui chơi, học tập và chia sẻ thật nhiều kỷ niệm vui buồn. Những giờ ra chơi, nó cùng các bạn vui đùa thỏa thích với các trò chơi nhảy dây, đánh đũa, rượt đuổi nhau… Đến mùa phượng nở, nó và các bạn hay lượm xác phượng kết thành bươm bướm đem ép vào tập…Vậy mà giờ đây, trong cái yên tĩnh của buổi trưa hè miền quê ngoại, nó ngồi nhớ lại và thèm được cùng lũ bạn tíu tít kể cho nhau nghe chuyện lâu ngày xa vắng.

Nó chợt nhớ đến cô giáo dạy nó hồi lớp Một. Cô đã để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong quãng đời đi học của nó. Nó vẫn thường ví cô giống như bà tiên hiền dịu trong câu chuyện đời xưa mà nó say mê. Dù thời gian có trôi xa nhưng hình ảnh tận tụy của cô vẫn không phai mờ trong tâm trí nó. Nó nhớ như in buổi đầu tiên đi học. Vừa bỡ ngỡ vừa lo sợ trước khung cảnh xa lạ, nó đã khóc thét lên khi thấy mẹ quay lưng ra cổng. Nước mắt ướt đẫm trên khuôn mặt. Cô giáo bước đến bên nó, nhỏ nhẹ dỗ dành. Nó len lén ngước nhìn cô. Đôi mắt cô dịu dàng ấm áp giống hệt như mẹ nó. Rồi cô nắm tay nó, dẫn nó đến ngồi ngay bàn nhất. Đến giờ tập viết, nó vụng về nguệch ngoạc từng nét run run. Viên phấn gần như gãy vụn trong tay nó. Cô đứng kế bên theo dõi, chẳng la rầy mà tim nó đập liên hồi, mặt nó đỏ ửng lên. Cô nhẹ nhàng cầm tay nó, hướng dẫn tỉ mỉ cách cầm phấn, cách xóa bảng con và dạy nó một số nét cơ bản của môn tập viết. Nó ngoan ngoãn làm theo lời cô. Cuối giờ học hôm ấy, cô đã khen nó có cố gắng trong học tập. Các bạn vỗ tay thật to động viên nó. Nó cảm thấy vô cùng biết ơn cô giáo. Niềm hạnh phúc ấy theo mãi nó từ ấy đến nay.

Chỉ còn một tuần nữa, nó sẽ tạm biệt quê ngoại trở về thành phố để tham gia Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ và chuẩn bị sách vở cho năm học mới. Nghĩ đến sẽ gặp lại các bạn sau một tháng dài xa cách, nó nghe vui lắm, nụ cười rạng rỡ hẳn lên.




16. CON ĐƯỜNG LUNG LINH HOA NẮNG




Cầm gói phần thưởng vừa nhận được trong buổi sơ kết học kỳ I sáng nay, Hân nghe tràn ngập niềm vui sướng. Cô bé tạm biệt các bạn cùng tổ rồi nhanh chân rảo bước về nhà. Cũng là con đường ngày hai buổi đến trường nhưng sao trưa nay Hân có cảm giác con đường như dài hun hút.

Giờ đang là mùa đông nên dù giữa trưa khí trời vẫn mát dịu. Nắng vàng thật dễ thương quấn lấy bước chân Hân. Đối với cô bé, nắng là người bạn chung thủy đón đưa Hân hai buổi đi về từ ngày Hân mới vào lớp Một. Các bạn Hân đa số ở gần chợ huyện nên thường chọn con đường tráng nhựa dễ đi. Còn nhà ngoại Hân ở sâu trong vườn măng nên cô bé phải đi ngõ tắt. Ngoại Hân bảo đi lối vườn măng vừa mát vừa không có nhiều xe. Cho nên, chẳng biết từ lúc nào, con đường đất đỏ vắng tênh này lại rất quen thuộc, gần gũi với cô bé.

Có những buổi trưa được cô giáo bồi dưỡng thêm môn Toán, Hân tan học trễ hơn mọi ngày.Thế là hoa nắng lung linh chạy theo côbé suốt quãng đường về. Mặt cô bé đỏ ửng lên, chiếc mũ vải che không đủ kín. Để rồi khi cô bé vào nhà chào ngoại, ngoại bỗng kêu lên: “ Chà! Mặt mày cháu như trái hồng ấy! Mai ngoại mua cho cháu chiếc mũ rộng vành hơn!”

Nhắc đến đây, tự dưng Hân muốn chạy nhanh về nhà, sà vào lòng ngoại để khoe thành tích mình vừa đạt được. Hân biết chắc chắn rằng ngoại sẽ rất mừng vui. Ánh mắt ngoại sẽ lấp lánh và dòng lệ sẽ không ngừng tuôn tràn trên đôi gò má nhăn nheo, xương xẩu. Ngoại của Hân năm nay đã già. Sau ngày ba mẹ Hân bị tai nạn giao thông và từ giã cõi đời, ngoại đã thay ba mẹ nuôi nấng dạy bảo đứa cháu cút côi. Lúc ấy Hân còn quá nhỏ nên chưa biết thế nào là đau khổ. Ngoại vừa là ba, là mẹ luôn bảo bọc Hân trong vòng tay yêu thương trời bể. Hân lớn dần lên theo năm tháng và giờ đây cô bé mới thấm thía sự mất mát của đứa trẻ mồ côi.

Ngày đầu tiên Hân vào lớp Một, ngoại đã dắt cô bé đi trên con đường đất đỏ rợp mát bóng cây. Rồi từ ấy đến nay, không biết đã bao lượt đi về trên con đường lung linh hoa nắng ấy, Hân đã là học sinh lớp cuối cấp. Nhìn bạn bè sống hạnh phúc bên mẹ cha, lắm lúc cô bé cũng tủi thân muốn khóc. Rồi lại sợ ngoại lo buồn, Hân giả bộ vô tư nói nói cười cười. Mới mười tuổi đầu nhưng Hân đã biết cam chịu. Bởi vì bên cạnh Hân, ngoại luôn là một bà tiên nhân đức dịu hiền hết lòng thương yêu, dạy dỗ cháu.

Hàng ngày khi Hân đến trường, ngoại ra vườn chăm sóc giàn bầu, giàn mướp…Các rau quả thu hoạch được, sáng sớm ngoại mang ra chợ bán lấy tiền mua gạo, khô mắm…hai bà cháu dùng qua ngày. Đến mùa măng cụt, sầu riêng, ngoại cho mướn vườn và số tiền ấy dành dụm nuôi Hân ăn học. Dù không khá giả như nhà người, nhưng ngoại đã gói ghém để cuộc sống hai bà cháu đỡ vất vả hơn.

Chiều nào cũng vậy, sau khi cơm nước xong, Hân mang bài vở ra học, ngoại ngồi trên bộ ván bỏm bẻm nhai trầu, mắt nhìn về khoảng xa xăm. Đêm đến, giữa cái yên tĩnh của vùng quê, Hân nằm cuộn vào lòng ngoại nghe bà kể chuyện cổ tích rồi mơ màng ngủ thiếp đi.

Mãi suy nghĩ mà bước chân cô bé đã về đến nhà lúc nào không biết. Chú chó nhỏ chạy ra ngoắt ngoắt cái đuôi tỏ vẻ mừng rỡ. Trên hiên nhà, dưới giàn bông giấy đỏ rực, ngoại đang dang rộng đôi tay đón Hân, miệng móm mém cười.



17. THU TÍM


 Trời đã cuối thu.

Sáng nay, tôi cùng chiếc xe đạp lang thang trên đường phố. Khí trời se se lạnh. Tôi có cảm tưởng đường phố vắng người đi bộ hơn mọi khi. Chắc có lẽ mọi người còn say sưa quấn mình trong chiếc chăn ấm. Tôi nghĩ như thế!

Không cần phải khom mình tăng tốc như thói quen thường có, tôi nhủ thầm với mình và với những vòng xe: “ Chạy chậm thôi nhé! ”. Bởi vì tôi mãi bận ngắm mùa thu còn đọng lại trên hoa lá, cỏ cây, trên con dốc giáo đường với đầy hoa bằng lăng tím…

Cảm giác hụt hẫng như sắp lìa bỏ một cái gì gần gũi lắm, thân quen lắm…làm tôi nghe thẫn thờ và thật nhiều nuối tiếc. Mùa thu sắp xa tôi thật rồi!

Tôi yêu mùa thu, yêu một cách mù quáng, say mê. Nhìn những chiếc lá vàng rụng rơi theo chiều gió, cảm xúc tôi dâng đầy. Rồi tiết trời dìu dịu với gió heo may tràn ngập không gian gợi cho tôi một tình cảm man mác. Hoặc những buổi hoàng hôn mây trời tím ngắt đã làm con tim tôi không ngừng thổn thức, xuyến xao.

Giai điệu trữ tình của những ca khúc mùa thu cứ quyện lấy hồn tôi. Này là Nhìn những mùa thu đi của Trịnh Công Sơn, Thu vàng của Cung Tiến, Mùa thu cho em của Ngô Thụy Miên, Thu quyến rũ của Đoàn Chuẩn, Giọt mưa thu của Đặng Thế Phong…và còn nhiều, nhiều lắm…

Và chính vì yêu mùa thu nên tôi cũng chỉ thủy chung với một sắc màu duy nhất: màu tím. Mỗi tuần lên lớp 5 ngày là năm màu áo tím luân phiên: tím than, tím Huế, tím  sim, tím môn, tím cà, tím bằng lăng…Và hầu như bạn bè, đồng nghiệp, học sinh, phụ huynh…ai cũng biết tôi đam mê màu tím. Mãi rồi hầu như người ta quên bẵng tên tôi mà chỉ nhớ tôi với cách gọi không nhầm với ai khác: cô-giáo-áo-tím!

Những lần báo cáo chuyên đề hay dạy thao giảng cho nhiều người xem, tôi đều chọn cho mình màu áo tím. Chính màu áo tím và chiếc kính cận gọng đen cho tôi sự tự tin hơn trước đám đông. Tôi có cảm giác mình thùy mị hơn, dễ thương hơn và duyên dáng hơn một chút.

Mùa thu sắp ra đi. Hồi tưởng lại, tôi chợt nhớ tôi của một thời áo dài tím mộng mơ ngày ngày đến lớp. Và bây giờ, với tôi, ngày ấy đã xa rồi…



18. TÌNH BẠN


Nghỉ tết mới mấy ngày mà sáng nay tự dưng em nghe lười ghê quá. Đồng hồ reo một hồi dài mà em vẫn chưa trở dậy. Em kéo chăn khỏi đầu và tiếp tục ngủ nướng.

-      -  Dậy đi học nè, con gái !

-       - Cho con ngủ thêm một chút nữa thôi mẹ !

Em mắt nhắm mắt mở năn nỉ mẹ. Buồn ngủ thật đó! Chỉ vì hồi tối qua mải mê xem phim hoạt hình nên em đi ngủ muộn và hậu quả là ngủ chưa đủ giấc làm em chẳng muốn thức dậy tí nào. Tiếng mẹ từ nhà bếp vọng lên.

-       - Đã gần sáu giờ rồi đó ! Dậy còn ăn sáng rồi đến trường, cô nương !

Nghe  gần sáu giờ sáng, em lồm cồm bò dậy. Qua khung cửa sổ, mặt trời đã rót vài tia nắng vàng như muốn gởi lời chào ngày mới đến em. Nhanh tay xếp ngay ngắn chăn màn, em  vội vã làm vệ sinh cá nhân rồi vào bếp. Mẹ đón em với nụ cười hiền hậu.

-        - Con ăn miếng xôi gấc mẹ nấu nè ! Uống thêm ly sữa nữa nghe !

-        - Dạ, con cảm ơn mẹ.

Chỉ một thoáng, bữa sáng đã xong. Em thay bộ quần áo mẹ đã ủi ngay ngắn và xách cặp đến trường. Trường em cách nhà chừng  mười phút đi bộ. Từ nhà đến trường phải qua con rạch nhỏ, dòng nước trong veo. Hai bên đường là vườn cây um tùm bóng mát. Em tung tăng nhảy chân sáo đến trường, nôn nóng được gặp bạn bè sau mấy ngày nghỉ tết. Đây rồi! Ngôi trường tiểu học thân thương của em đã hiện ra sau tường rào cao ngất. Các bạn em tụm năm tụm ba trước hành lang, mặt mày rạng rỡ hẳn lên. Vội vàng cất chiếc cặp vào ngăn bàn, em chạy ùa ra sân tíu tít chuyện trò cùng các bạn. Ai cũng muốn giành phần kể trước. Nào là số tiền lì xì được mọi người mừng tuổi, chuyện đi chơi mấy ngày tết, thậm chí kể lại mấy đoạn phim hài xem trên tivi … Vui không tả xiết !

Trống vào học đã điểm . Tất cả học sinh nhanh chóng xếp hàng dưới sự điều khiển của lớp trưởng rồi trật tự vào lớp.

-        - Nghiêm ! Chúng em kính chào cô !

-        - Cảm ơn các em ! Các em ngồi xuống ! Nào, mời lớp trưởng báo cáo sĩ số học sinh lớp ta sau mấy ngày nghỉ tết !

-        - Thưa cô, tất cả đều có mặt đủ. Trừ bạn Hạnh ạ .

Không ai bảo ai, mấy cái đầu tự dưng cùng một lúc quay về phía bàn cuối chỗ Hạnh ngồi, tỏ vẻ ngạc nhiên. Có tiếng xì xào nho nhỏ:

-        - Sao nhỏ Hạnh nghỉ mà không xin phép vậy kìa ?

-        - Chẳng biết nhà nó có chuyện gì không nữa ?

Cũng như các bạn, em cũng rất ngạc nhiên về sự vắng mặt của Hạnh, cô bạn thân nhất của em. Hạnh có hoàn cảnh đáng thương lắm . Ba Hạnh là chiến sĩ công tác tận ngoài hải đảo xa xôi, còn mẹ nó mất do tai nạn giao thông từ khi nó mới vừa chập chững tập đi, tập nói . Hạnh sống với ngoại từ đó.

-        - Nào, các em lấy sách Toán ra. Hôm nay, cô sẽ hướng dẫn các em cách tính diện tích hình thang.

Em giật mình, vội làm theo yêu cầu của cô giáo. Sau tết, các bạn học chăm hơn. Cả lớp im phăng phắc nghe lời cô giảng. Từng cánh tay giơ lên xin phát biểu ý kiến. Phần áp dụng công thức để tìm diện tích hình thang, các bạn đều làm rất chính xác . Cô giáo tỏ vẻ hài lòng trước sự tiến bộ của lớp… Các bạn ai nấy đều phấn khởi vì ngày đầu một năm mà được cô khen thế này , hy vọng cuối năm sẽ đạt kết quả thật tốt. Hòa cùng niềm vui của các bạn, em cũng thấy lòng rộn rã hẳn lên. Em cảm thấy cô giáo em hôm nay thật đẹp với chiếc áo dài màu hồng phấn. Còn các bạn em hình như ngoan hơn vì thêm một tuổi mới… Buổi học kết thúc . Em và các bạn chào cô rồi xếp hàng ra về . Giờ đây em chợt nhớ đến Hạnh, không hiểu vì sao nó lại vắng buổi học đầu năm ?

               

                                                            OoO

Bước chân vào nhà, em chợt ngửi thấy một mùi thơm phưng phức từ trong bếp bay ra. Ôi ! Thơm quá ! Và không cần nhìn, em cũng biết đó là món cá kèo kho tộ của mẹ. Nhẹ để chiếc cặp da vào góc học tập, em chạy ngay vào bếp. Mẹ đang loay hoay với nồi rau luộc. Mồ hôi mẹ ướt đẫm lưng áo .

-        - Thưa mẹ con mới đi học về .

-        - À, con gái mới đi học về hả con ?

-        - Ba đi công tác chưa về hả mẹ ?

-        -Trưa nay ba còn bận chuyện cơ quan nên chưa về kịp con à ! Thôi con đi rửa tay, rửa mặt rồi đi ăn cơm với mẹ nào !

Em cùng mẹ ngồi vào bàn ăn cơm . Bàn ăn được đặt cạnh cửa sổ thật thoáng mát. Chao ôi! Nhìn thức ăn mẹ nấu mới hấp dẫn làm sao! Cơm trắng dẻo ăn với cá kho và rau luộc ngon phải biết .Vừa ăn em vừa kể cho mẹ nghe chuyện Hạnh vắng mặt không lý do và sự tiến bộ của cả lớp trong buổi học đầu năm.

-        - Con chẳng biết tại sao Hạnh nghỉ học, mẹ ạ !

-        - Chiều nay con chạy sang thăm con bé xem nào !

-        - Dạ .

Ăn xong, em phụ mẹ dọn dẹp chén bát , lau bàn rồi đi nghỉ trưa. Nằm trong vòng tay của mẹ, em thấy mình vô cùng hạnh phúc. Em thầm biết ơn ba mẹ  đã vất vả để nuôi dạy em nên người . Giấc ngủ đến với em thật nhanh.

 

                                                    OoO

 

Sau giấc ngủ trưa thật ngon, em thức dậy ra sân lấy quần áo ngoài sào vào xếp . Mấy chậu bông vạn thọ trước hiên nhà vẫn còn nở bông vàng rực. Dưới sân, mẹ em đang gom mấy tàu cau rụng để dành bó chổi. Chú cún con chạy lúp xúp bên mẹ thỉnh thoảng gư gư vài tiếng… Còn em ngồi vào góc học tập học bài và làm bài tập về nhà. Nhờ vào lớp chăm chú nghe cô giảng nên em nắm vững bài và học thuộc thật nhanh. Còn mấy bài toán đố em chỉ cần áp dụng công thức và tính toán cẩn thận một chút là em đã hoàn tất nhiệm vụ cô giao. Xếp gọn sách vở vào góc học tập, em xin phép mẹ đi thăm Hạnh.

-        - Mẹ cho con đi qua Hạnh, mẹ nhé!

-        - À, con qua chơi một chút rồi về sớm.

Em chạy ra sau bếp lấy mấy bịch bánh tráng trộn đem cho Hạnh. Con bé thích nhất là món ăn này. Có lần vì ghiền ăn quá mà hai đứa uống nước một bữa thay cơm. Nhà Hạnh ở cheo leo phía cuối xóm. Đó là một gian nhà nhỏ mái lợp ngói âm dương. Trước cổng là giàn hoa giấy già cỗi, màu sắc nhợt nhạt và những cánh hoa lưa thưa thiếu dần sự sống.  Bước vào cổng là khoảng đất không rộng lắm vừa đủ trồng vài cây cau và mấy dây trầu leo lá vàng úa.

-        - Hạnh ơi !

-        - Hạnh à !

Kêu hai tiếng mà chẳng thấy nhỏ ơi hỡi trả lời, em nhón gót đi vòng phía hông nhà. Nhìn vào cánh cửa khép hờ, em thấy Hạnh đang vắt khăn lau cho ngoại nó. Em gọi nho nhỏ:

-        - Hạnh !

Nghe tiếng gọi, nó giật mình quay lại, gương mặt lộ vẻ vui mừng. Nó bưng thau nước đổ xuống mé mương rồi ngoắc em vào nhà.

-        - Mi qua lâu chưa vậy ?

-        - Mới thôi. À, ngoại bị sao thế ?

-        - Ngoại bị cảm từ đêm tới giờ. Có lúc ngoại sốt và có lúc ngoại run từng cơn. Sợ lắm !

-        - Hạnh có mua thuốc hay đánh dầu cho ngoại chưa?

Nghe Hạnh kể, rất may là nhà chú y tá bệnh viện ở xóm bên có ghé ngang thăm và cho ngoại mấy liều thuốc nên giờ ngoại đã khỏe. Hạnh kéo em ra phía sau vườn, hai đứa vừa trò chuyện vừa đảo mắt nhìn lên mấy cây ổi đã vừa chín tới.

-        - À, có mấy trái mới hườm kìa.

Thế là, thoăn thoắt như một chú sóc, Hạnh đã leo tót lên cây. Trông nó như một đứa con trai mạnh bạo chứ không yếu ớt , ẻo lả như con gái chút nào.

-        - Nè, chụp !

Em đưa tay đón bắt mấy trái ổi Hạnh vừa quẳng xuống bỏ vào túi  áo.

-        - Nữa hông ?

-        - Thôi đủ rồi !

Hạnh nhảy xuống thật gọn ơ. Hai đứa bắt đầu đem ổi ra “xử” . Không cần rửa, em bắt chước làm theo Hạnh. Lấy vạt áo lau sạch lớp bụi mỏng quanh trái ổi, thế là ăn . Ổi vườn nhà Hạnh trái không to lắm nhưng rất thơm , vị lại chua chua ngọt ngọt . Chỉ một thoáng, mỗi đứa đã ăn hết hai trái.

-        - Còn mấy trái,  tí nữa mi đem về nhà ăn.

-        - Tớ có mang cho Hạnh mấy bịch bánh tráng trộn nữa kìa !

-        - Thích quá !

Ngồi bệt xuống gốc cây trứng cá, ngước nhìn những tia nắng sót lại cuối ngày , em cảm thấy nơi đây yên ả quá. Em kể cho Hạnh nghe chuyện buổi học sáng nay ở lớp và bạn bè ai cũng thắc mắc về sự vắng mặt của nó .

-        - Hạnh đâu dám bỏ ngoại một mình.

-        - Tớ cứ lo mãi.

-        - Ngày mai mi xin phép cô cho Hạnh nghỉ thêm một ngày nữa há!

-        - Được rồi, Hạnh ở nhà chăm sóc ngoại đi. Chiều mai, tớ sẽ mang vở cho Hạnh mượn chép bài và tớ sẽ giảng lại bài cho Hạnh.

Con bé chớp chớp mắt  cảm động . Trời đã về chiều. Hạnh quàng vai em đưa ra tận cổng, hai đứa chia tay nhau. Em vội rảo bước về nhà. Ngọn gió tháng giêng mát rượi mân mê mái tóc em. Em chợt nghĩ đến ba giờ này chắc đi công tác xa đã về và mẹ vừa hâm lại thức ăn vừa nhìn ra cửa đợi  em .Tự nhiên em nghe lòng rộn lên niềm vui khó tả.



19. TẢN MẠN CHIỀU CUỐI THU




Sáng 16/10, dẹp bỏ hết mọi ngổn ngang của đời sống, tôi leo lên hai chuyến xe buýt đến quán cà phê Cội Nguồn quận Bình Thạnh Tp HCM mừng sinh nhật lần thứ 8 của tạp chí Quán Văn.

Rất đông các nhà văn, nhà thơ từ mọi miền, xa nhất là Huế, Đà Nẵng, miền Tây sông nước cũng về tham dự đông đủ. Thật vô cùng cảm xúc khi được thả hồn trong không gian toàn thơ, nhạc, họa lên ngôi.

Những cây viết từ trước 75 thuộc thế hệ đàn anh tóc đã ngả màu nhưng nụ cười vẫn tươi roi rói. Đây chính là nơi trú ngụ yên ả của hồn thơ tôi. Thi đàn VN là chiếc nôi nuôi lớn hồn thơ hoangthilangmay nhưng cũng hào phóng tặng tôi nhiều cay đắng. Tôi đã tốn quá nhiều nước mắt suốt nhiều năm tháng cũng chỉ vì thói ganh tỵ, sân si... chung quy cũng do thơ hay, thơ dở. Là một giáo viên, tôi không can đảm đôi co hay có những lời lẽ khiếm nhã. Nếu còn ở lại Thi đàn, chỉ thêm một thời gian nữa, tôi sẽ tự biến mình thành như họ, cái kiểu giang hồ đội lốt nhà thơ!

Ai đó đã viết: “Cánh cửa này khép lại, cánh cửa khác tức khắc sẽ mở ra…”. Một lần café Nhật An cùng Danh từ Ý về và ĐTPY ở Tân Uyên, hai bạn đã giới thiệu tôi khung trời lý tưởng Quán Văn. Tôi như gặp lại người bạn cố tri sau bao nhiêu năm dài xa cách. Nơi đây hội tụ những con tim bao dung, những hồn thơ rộng mở. Không có biên giới của sân hận, chấp ngã hay gato như một số trang mạng khác. Và thế là hai năm nay, mỗi tháng một lần, tôi trở lại Sài Gòn, hít thở cái không khí văn thơ chảy tràn tận cùng mạch máu và tiếp thêm sức mạnh để tôi mạnh dạn buông bỏ những thị phi thường tình vô cùng chán ngán.

Nước mắt giờ đã gần như khô cạn. Tôi không thể để thơ đau thêm nữa. Lúc nhà văn Hoàng Kim Oanh giới thiệu tôi đã có 16 tập thơ, nhiều tiếng xì xào bàn tán: “Con tim bệnh hoạn mà bút lực mạnh mẽ không thể ngờ!”. Một độc giả nhờ chủ bút Nguyên Minh giới thiệu cho anh được gặp mặt và làm quen với tôi. Anh bảo thơ tôi nhiều cảm xúc và anh muốn có trọn bộ 16 tập thơ tôi đã xuất bản. Còn gì hạnh phúc cho bằng! Nhà thơ Kiều Huệ nhóm Lục bát SG đã nói với tôi như thế!

Vài dòng tản mạn chiều cuối thu. Trời buồn như muốn mưa!



.



20. NỤ CƯỜI TÌM LẠI




.Nó ngước mắt nhìn chiếc đồng hồ treo trên vách. Kim dài và kim ngắn gặp nhau ở số 6. Chỉ còn ba mươi phút nữa thôi là đến giờ vào học. Vậy mà mẹ nó vẫn nằm thiêm thiếp, mắt nhắm nghiền, hơi thở khò khè có vẻ mệt nhọc lắm!

Ruột nó nóng ran. Nhẩm tính trên tay, nó biết còn khoảng hơn hai tuần nữa là đến kỳ thi kiểm tra chất lượng học kỳ I. Nhằm giúp học sinh cả lớp củng cố lại kiến thức từ đầu năm, dạo này ngày nào cô giáo chủ nhiệm của nó cũng dành ra mươi, mười lăm phút cuối buổi dạy để ôn lại bài hoặc cho thêm một số bài tập nâng cao. Hai hôm nay mẹ nó bệnh nặng nên nó đành vắng mặt.

Nhà nó nghèo lắm! Ba nó đã bỏ mẹ con nó ra đi vào một đêm mưa gió, sấm chớp đầy trời. Lúc đó nó vừa tròn 8 tuổi. Trí óc non nớt của đứa học trò lớp ba đủ để cho nó đau khổ trước sự đổ vỡ của ba mẹ nó. Nó nép vào một góc nhà, cắn chặt răng, cố để không bật lên tiếng khóc. Nó biết cuộc đời nó kể từ đây sẽ làm bạn với khổ đau, bất hạnh.

Mẹ nó vật vã chết lên chết xuống, tròng mắt đỏ ngầu, mặt sưng húp. Hầu như mẹ nó quên hẳn sự có mặt của nó trên đời. Bếp núc lạnh tanh, cơm canh chẳng có. Đói quá nó ra vườn mót mấy cái bông mít non, hái mấy trái ổi già để no bụng. Nỗi buồn cộng với cơn đói nhiều ngày đã làm nó ngã bệnh. Lúc bấy giờ mẹ nó mới giật mình, thoát ra khỏi cơn mê. Ôm nó vào lòng, mẹ nó khóc và xin lỗi nó.

Đau khổ rồi cũng qua. Mẹ nó vẫn tiếp tục với công việc hàng ngày, sáng sớm quang gánh mua đầu sông, bán cuối chợ. Trưa mẹ nó mang về cân gạo, mớ rau hai mẹ con sống lây lất qua ngày.Như chiếc bóng, mẹ nó sống âm thầm, biếng cười, biếng nói. Nó vẫn còn được may mắn ngày hai buổi đến trường. Nỗi hụt hẫng trước sự ra đi của ba nó làm nó mất dần đi nụ cười hồn nhiên, ngây thơ tuổi nhỏ. Nó cũng muốn cùng các bạn  chạy nhảy, chơi đùa ghê lắm nhưng khi nghĩ đến nét mặt rầu rầu của mẹ là nó ngồi cuộn mình trong góc lớp, nhìn tán bàng đổi lá buổi mùa thu, nhìn khoảng trời xanh bát ngát bên ngoài cửa lớp mà mơ ước được sống trong vòng tay ấm áp của ba mẹ nó như trước đây.

Năm nay nó đã là học sinh lớp Năm, lớp cuối cấp Tiểu học. Cũng chỉ còn khoảng thời gian ngắn ngủi nữa là nó sẽ lên lớp sáu. Nó sẽ xa rời mãi mãi ngôi trường thân yêu với đầy ắp kỷ niệm. Chỉ nghĩ đến ngày không còn gắn bó với ngôi trường đã nuôi lớn tuổi thơ nó là nó nghe buồn, buồn ghê lắm. Này đây chiếc ghế đá kê dưới gốc phương già nua mỗi giờ ra chơi, nó thường ngồi trò chuyện cùng các bạn. Này là hàng hiên rộng rãi nó và nhóm bạn cùng chơi rượt đuổi hoặc chơi đánh đũa, đố me…Nó yêu làm sao hàng cây xanh rợp đầy bóng mát mà những buổi sinh hoạt dưới cờ hay tổng kết thi đua, nó cùng các bạn ngồi dưới bóng cây râm ấy lắng nghe lời dặn dò của thầy hiệu trưởng, của cô tổng phụ trách Đội nhà trường. Và nó sẽ không bao giờ quên góc thư viện nhà trường là nơi nuôi dưỡng cho nó thật nhiều ước mơ cao đẹp qua từng tập sách lý thú…

Nó nhớ hết các gương mặt bạn bè thân quen đã cùng nó học tập, chơi đùa từ những ngày đầu bỡ ngỡ đến  trường. Đứa bạn thân nhất, gần gũi với nó nhất là Hậu Giang, nhà ở cuối xóm. Hai đứa ngày nào cũng sóng bước cùng nhau đến trường. Đêm đêm, theo sự phân công của cô giáo chủ nhiệm, đôi bạn học tập thường đôn đốc nhau làm bài tập về nhà, truy bài, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.

Tuy hoàn cảnh nhà nó gặp nhiều khó khăn nhưng nó rất chăm chỉ, siêng năng học tập. Với ý chí vượt khó, nó luôn được cô giáo khen ngợi, tuyên dương trước lớp, trước trường. Nó không bao giờ quên hình ảnh tận tụy, thương yêu của cô giáo chủ nhiệm đang dạy nó. Cô là một giáo viên đứng tuổi, có nhiều kinh nghiệm giảng dạy và rất quan tâm, chăm lo học sinh. Biết được nỗi đau khổ của nó khi phải mất mát tình thân, cô đặc biệt lo lắng cho nó nhiều hơn. Giờ ra chơi, cô thường đến cạnh nó động viên, khuyên bảo. Thỉnh thoảng cô gởi cho nó vài quyển tập mới tinh và mấy cuốn sách ca ngợi gương hiếu học. Điều này đã làm nó xúc động đến không ngăn dòng nước mắt. Nó đã cố gắng học thật tốt cho cô giáo vui lòng.

Tiếng mẹ nó thở dài làm nó giật mình chạy đến bên mẹ. Tay nó sờ nhẹ lên trán mẹ thấy cơn sốt vẫn còn hâm hấp. Mẹ nó mở nhẹ mắt, phều phào:

-         Con lấy cho mẹ ly nước và mấy viên thuốc rồi đi học đi.

Nó lắc đầu:

-        Mẹ hãy còn bệnh. Con xin cô nghỉ thêm hôm nay chờ mẹ khỏe hẳn.

Rồi mẹ nó lại chìm trong giấc ngủ. Nó ra sau bếp nhóm lửa và nấu cho mẹ miếng cháo. Nhìn ánh lửa hồng , nó chợt nghĩ đến cô giáo đang say sưa với bài giảng mới và các bạn nó ngồi khoanh tay chăm chú nghe lời cô…Nó nhớ đến chỗ ngồi trống vắng của nó sáng nay, nhớ khung cửa sổ lớp học và hàng cây cao lao xao tiếng gió. Nó thầm cầu nguyện cho mẹ nó chóng khỏi bệnh. Ngày mai nó sẽ đến trường sớm để xin phép cô vào lớp. Những kiến thức nào chưa hiểu mấy ngày qua, nó sẽ nhờ cô giáo và các bạn giảng lại. Nó sẽ đạt kết quả tốt trong kỳ thi kiểm tra chất lượng học kỳ I. Và nhất định trong buổi phát thưởng cuối kỳ, nó sẽ được vinh dự nhận phần thưởng học sinh giỏi, có ý chí vượt khó, vươn lên trong học tập. Nó chợt mỉm cười, nụ cười hiếm hoi mà lâu lắm nó mới tìm lại được.



21. BUỔI CHIỀU TRÊN SÔNG


 

Em ngồi trên lái thuyền bơi nhè nhẹ. Động tác tuy uể oải nhưng em nghe thích thú vô cùng. Những con sóng li ti đập vào be thuyền vang lên một âm thanh êm ái cơ hồ như bản nhạc nước.

Dòng sông xanh vẫn im lặng cúi đầu. Từng giọt nước mắt xanh xanh trong vắt tuôn mãi trên má. Dòng sông oi! Hãy khóc thật to lên để trút bớt những cơn phiền muộn. Em không trêu dòng sông "mít ướt sút cùi " đâu. Em sẽ lặng lẽ đếm trên ngón tay từng giọt pha lê trong suốt dễ yêu chi lạ. Chúng không làm gương mặt mỹ miều của dòng sông đượm vẻ lọ lem mà trái lại dòng sông sẽ đẹp hơn với một vẻ buồn khả kính.

- Bơi thuyền hay làm thi sĩ ấy hở Thi?

Em giật mình nhìn về phía mũi thyền.Nhạn vừa nhai mận vừa nheo mắt nhìn em:

- Không khéo chìm thuyền mất. Xem kìa!

Em nhìn theo ngón tay cô bé. Mái dầm trên tay ngỡ ngàng bất động. Chiếc thuyền quay tít thành một vòng tròn. Em cuống quýt tìm mái dầm và dìm vào nước. Thuyền trở lại thăng bằng và lướt nhẹ trên sông. Em đưa cánh tay lên cốc mạnh vào đầu:

- Ngu ơi!

Nhạn cười khanh khách:

- Đau không?

Em ngơ ngác:

- Đau cái gì?

- Đau đầu Thi đấy!

Em ngập ngừng định trả lời cô bé nhưng sao em biếng nói. Em chỉ muốn yên lặng. Yên lặng để nghe tất cả niềm thương mến dâng lên trong lòng.

- Thi à?

- Gì?

- Đưa ta bơi hộ cho.

Em cúi đầu:

-Cảm ơn ghê ạ!

Nhạn bĩu môi làm dáng và bò lại gần em. Chiếc thuyền ba lá lảo đảo cơ hồ muốn lật úp xuống. Em nắm chặt be thuyền sợ hãi đến tái mặt. Cô bé trêu em:

- Nhát như chú thỏ đế mà đòi đi thuyền. Lêu lêu mắc cỡ!

Em quắc mắt nhìn Nhạn định bấu con bé một cái thật đau. Ghét Nhạn ghê là! Người ta là dân thành phố chính hiệu chứ đâu phải dân quê mà Nhạn trêu chọc. Em ngồi chơ vơ bên thuyền mà nghe ấm ức thật nhiều.

Nhìn về thôn Nhị xa xa, từng mái tranh nho nhỏ ẩn mình dưới mấy rặng tre già . Em còn thấy thấp thoáng ngôi nhà mái đỏ ba gian của Ngoại sau những rặng dâu xanh ngắt nữa cơ. Ôi! Thương sao là thương vùng quê đơn sơ và dịu hiền của Ngoại. Hai bên bờ sông, những ngọn dừa cao ngất chơ vơ nghiêng mình nhìn nước sông lững lờ theo năm tháng tạo cho miền đất quê hương một vẻ đẹp mơ màng.

Gió chiều thổi mạnh hơn trước làm con thuyền lắc lư. Tóc của em bay bay theo chiều gió. Em vén hai ống quần lên đến đầu gối, quăng hai chiếc dép vào khoang thuyền đoạn nhúng hai chân xuống nghịch nước. Nước sông mát ơi là mát. Em thích thú đập hai chân làm nước bắn lên tung toé. Nhạn gắt:

- Khỉ! Sấu nó xơi chân nhỏ đấy!

Em hoảng hốt rút hai chân lên thật nhanh. Em kêu nhỏ:

- Ái chà! Sông cũng có sấu hay sao?

- Có chứ! Hôm đầu tháng rồi có mấy con đi lạc vào sông đấy.

Em hỏi dồn:

- Thật à? Sao Nhạn biết?

- Thì...ta nghe người ta đồn...

- Người ta nào?

Nhạn nhăn mặt mắng yêu em:

- Ngớ ngẩn! Người ta là người ta, chả lẽ là ma à?

Em lắc đầu chịu thua cái " lý luận ba xu" của Nhạn. Lúc nào cô bé cũng cãi bướng nhưng có lẽ nhờ thế mà em và Nhạn thân nhau.

- A...ngộ ghê!

- Gì thế?

Em chỉ tay:

- Chỗ ấy xinh ghê há?

- Nào đâu?

- Kia kìa...Gần đám lục bình á!

Cô bé bật cười:

- Chèn ơi! Nước xoáy chứ xinh cái nỗi gì?

Em cãi:

- Xinh lắm chứ. Đằng ấy cho thuyền đến đó đi.

Cô bé trợn mắt kêu lên:

- Ý! Muốn chết hả?

- Sao kỳ thế?

Nhạn giảng giải:

- Đó là một cái vịnh thật sâu. Nơi đó nước xoáy tròn như con ốc. Thuyền của mình đến đó không khác nào con vụ quay tít trên sàn.

- Eo ôi! Nguy hiểm thật! À...đằng ấy...giỏi ghê!

Cô bé lắc lắc đầu nhẹ cắn môi cười mỉm. Em bảo thầm: " Nhạn ơi! Nhạn là con búp bê ngoan ngoãn của Thi. Nhạn dễ yêu lắm!"

Đằng xa, vài con thuyền đăng cá rẽ miệt cầu tre và ngược hướng Nhị Bình. Em chợt nhớ đến một câu thơ của Bà Huyện Thanh Quan. Em nói thật khẽ:

- "Gác mái ngư ông về viễn phố"

Nhạn mở to mắt hỏi:

- Thi nói gì?

- Không. À mà...Nhạn ơi, chúng mình về nhé!

Nhạn gật đầu:

-Ừ, trời xế bóng rồi đó.

- Nhạn ơi, Mai đi chơi nữa nhé.Còn mỗi một tuần này là Thi phải về Sài Gòn học rồi.

Cô bé kêu lên:

- Mau quá!

Hai đứa im lặng. Một nỗi buồn vụt đến với em. Em sắp phải xa vùng quê thân yêu của Ngoại để về Sài Gòn chuẩn bị cho năm học mới. Rồi đây trong những chiều nhạt nắng còn đâu những buổi bơi thuyền thơ mộng trên sông.

Ước gì đêm nay trời không mưa và có thật nhiều sao lấp lánh, em sẽ đi tìm trong màn đêm huyền bí một nguồn cảm hứng rồi em sẽ viết, viết thật say sưa những tình cảm thân thiết đối với quê ngoại mà em xao xuyến thật nhiều. Ồ! Em kêu lên sung sướng rồi nhắm nghiền mắt lại mặc trái tim nhỏ bé rạo rực trong lòng.



22. BÀI TẬP LÀM VĂN




Chiều nay, trong giờ kiểm tra Tập làm văn viết, cô giáo đã ra đề: “Em hãy tả hình dáng và tính tình người cha mà em kính mến”. Cô giáo vừa viết xong đề bài trên bảng, phía dưới lớp đã có tiếng rì rào: “Đề bài dễ quá!” 

Sau khi giúp học sinh xác định yêu cầu của đề, cô giáo ra hiệu cho cả lớp bắt đầu làm dàn bài chi tiết trong nháp.Nhờ nắm vững dàn bài chung của thể loại văn tả người mà cả lớp bạn nào cũng say sưa với tác phẩm của mình. Ngoại trừ Hội An, cậu ta cứ ngồi trầm ngâm với cây bút không ngớt xoay tròn trong tay. 

Hội An là học sinh mới chuyển trường đầu năm học này. Do đó, hầu như cả lớp ít ai biết được hoàn cảnh gia đình của cậu ta cả.Hội An đi học chuyên cần, đến lớp đúng giờ, hoàn thành nhiệm vụ học tập, trực nhật của mình…không để cô giáo và các bạn phải nhắc nhở. Như một cái bóng, cậu ta hoàn toàn sống khép kín, đến độ các bạn trong lớp phải ái ngại. 

Hai tháng học chung, thời gian quá ngắn để bạn bè có thể cảm thông và chia sẻ. Các bạn chỉ biết thoáng qua một ít thông tin về An như cậu ta sống với mẹ trong khu nhà tập thể của cơ quan, mẹ cậu ta vừa chuyển công tác vào Nam chừng mấy tháng nay… 

Ở góc lớp, An ngồi lặng người, gương mặt buồn hiu. So với sức học của An, đề tập làm văn này chẳng có gì là khó cả! Nhưng rõ ràng, cậu ta đã cảm thấy hết sức tổn thương, nước mắt long lanh như muốn ứa ra. Giá mà cậu ta dễ khóc dễ cười như bọn con gái nhỉ? Cậu ta là con trai, mà con trai thì nhất định phải dũng cảm lên, không thể bạ đâu khóc đấy. 

Nghe mẹ kể lại, ngày xưa gia đình An sống rất hạnh phúc bên ngôi nhà nhỏ ở thành phố. Hằng ngày ba đi làm còn mẹ ở nhà lo công việc nội trợ và chăm sóc anh trai của An mới vừa lẫm chẫm biết đi. Cứ tưởng cuộc sống mãi mãi là tiếng nói cười rộn rã đối với gia đình An. Nhưng không.Không phải thế. Sau cơn sốt cấp tính, anh trai của An đã vội vã ra đi mang theo cái gọi là hạnh phúc gia đình. Và sự đổ vỡ bắt đầu từ nỗi mất mát ấy.Trong một đêm mưa gió, ba âm thầm bỏ mẹ, không một lời từ giã. Đến lúc đó, mẹ mới biết được một mầm sống đang tượng hình trong bụng. Hốt hoảng vì cuộc sống trơ trọi nơi đất lạ quê người, mẹ phải khăn gói về quê ngoại ở Hội An, bán buôn tần tảo chờ ngày sinh nở. 

Theo năm tháng, An chào đời và lớn lên trong vòng tay yêu thương của ngoại, của mẹ và cậu hai - anh trai của mẹ. Dù còn rất nhỏ nhưng An vẫn cảm nhận được gian nhà nép dưới rặng dừa xanh nghiêng bóng chính là thiên đường. Những đêm trăng sáng, cả nhà quây quần ngoài sân ngắm ánh trăng lung linh huyền ảo, thưởng thức chén chè đậu xanh mẹ nấu và An còn được ngoại kể cho nghe những câu chuyện đời xưa rất thú vị. 

Cuộc sống ấm êm bên những người thân làm An quên đi nỗi thiếu thốn tình cảm của một người cha. Rồi cho đến một hôm, khi An cùng mấy đứa trẻ cùng xóm đang chơi nhảy lò cò trước sân thì cậu ta nghe tiếng mẹ gọi khẽ: “An ơi! Ba con về thăm con nè! Con chào ba đi con!”. Ba! Ba của An! Bao nhiêu năm nay cậu ta đã đợi chờ vô vọng được gọi hai tiếng “ Ba ơi! “... Nỗi nghẹn ngào làm cậu ta cúi gằm mặt. Cậu ta lại cảm thấy đau đớn khi nghĩ đến năm năm nay, ba cậu ta đã bỏ rơi mẹ khi bụng mang dạ chửa… Ba cũng chẳng có trách nhiệm gì đối với đứa con trai chưa một bữa ẵm bồng. Thế là An cứ đứng lỳ ra, mím chặt môi và không nói một lời nào. Cậu ta muốn nhìn thật kỹ gương mặt của cha mình, thèm ghê lắm. Nhưng nỗi tủi hờn không cho phép cậu ta ngẩng lên để nhìn cho rõ khóe mắt, nụ cười…của người đã cho cậu ta hình vóc. Cậu ta chỉ kịp thấy được hai cái đầu gối của ba! Ba cậu ta cũng lẳng lặng đợi chờ nỗi mừng vui của con trai khi cha con gặp mặt. Nhưng trước phản ứng của An như thế, ba cậu ta ngượng ngùng lặng lẽ quay đi. Còn An, cậu ta ôm lấy mẹ tìm lấy sự chở che. 

Đã năm năm trôi qua, ba An chưa một lần trở lại. Cái hờn dỗi của tuổi thơ đã đẩy dạt tình phụ tử ra xa. Cho đến giờ này, An vẫn không hình dung được ba như thế nào, có giống như trong tưởng tượng của cậu ta từ trước đến nay không? Nỗi ray rứt cứ đeo đẳng cậu ta ngày này đến tháng nọ. Rồi cậu ta lại nghĩ giá như hôm ấy, cậu ta chạy đến sà vào lòng cha thì có lẽ ba sẽ không bỏ mẹ con cậu ta mà đi nữa! 

An đã sống trong nỗi dằn xé tâm tư suốt thời gian dài như thế. Và chiều nay, đề văn cô giáo kiểm tra lại làm cậu ta vô cùng cảm xúc. Đã gần mười phút trôi qua, tờ giấy nháp vẫn còn nguyên một màu trắng. Các bạn đã hoàn chỉnh xong dàn ý và đang viết bài vào vở. Còn An ? Cậu ta không thể nộp vở trắng thế này. Cô giáo sẽ phê bình và nếu mẹ biết được, mẹ sẽ buồn lòng ghê lắm! Cậu ta không bao giờ muốn nhìn những giọt nước mắt lăn dài trên đôi gò má xương xẩu của mẹ. Mẹ cậu đã đau khổ quá nhiều.Giờ cậu chỉ muốn mẹ lúc nào cũng tươi vui và hạnh phúc, dù chỉ với hai mẹ con thôi. 

Thế là An mở nắp bút ra và bắt đầu viết. Hình ảnh người cha mờ mịt trong tâm trí cậu ta được thay bằng hình ảnh của cậu hai,người đàn ông đã tốn thật nhiều công sức cùng em gái mình chăm sóc, nuôi dưỡng lớn khôn đứa cháu trai thật nhiều bất hạnh. Nước mắt tự dưng nhòe nhoẹt. Một giọt rơi xuống trang vở lấm lem màu mực tím. 

Bài tập làm văn rồi cũng xong vừa lúc trống báo giờ ra chơi đã đến. An mang vở lên bàn nộp cho cô giáo rồi xếp gọn tập sách, cùng cả lớp chào cô để ra sân tập thể dục giữa giờ. Các trò chơi nhảy dây, đá cầu… đang nôn nao đợi chờ An và các bạn ngoài kia. 



23. NGHĨ VỀ BA



Ầu ơ... Có cha có mẹ thì hơn 
Không cha không mẹ như đờn đứt dây

Buổi trưa ở xóm nghèo heo hút càng buồn hơn với tiếng võng đưa kẽo kẹt và lời ru con não nuột. Tôi càng chạnh nhớ đến ba tôi. Ba vừa là người cha yêu thương vừa là người thầy giáo nghiêm khắc, đã cho tôi sự sống và dạy dỗ tôi khi tôi bước chập chững vào trường.

Mẹ tôi mất khi đứa em út của tôi vừa chín tháng rưỡi tuổi. Ba tôi với đồng lương dạy học ít ỏi phải bươn chải để nuôi năm đứa con nheo nhóc ăn học. Hồi còn nhỏ, tôi chưa biết đến nỗi cô đơn của một đứa trẻ mồ côi bởi vì bên cạnh tôi còn có ba và tình yêu thương trời biển của Người. Ba chỉ có một mình tôi là gái còn lại là bốn em trai. Thế nên tôi còn có bổn phận phụ ba lo chăm sóc các em từ việc ăn uống, giặt giũ, tắm táp và cả đến việc dạy các em học chữ.

Hồi ấy gia đình tôi nghèo lắm. Cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc thì đừng nói gì đến việc ăn ngon, mặc đẹp. Nhìn bạn bè tôi có cha có mẹ, gia đình hạnh phúc tràn trề mà tôi tủi thân cúi mặt chẳng dám ngẩng đầu. Nghèo đến độ những chiếc áo dài sờn tay, rách cổ, không còn mặc được tôi cũng chẳng dám phí phạm bỏ đi. Tôi tiện tặn lấy vạt trước cắt thành hai thân trước, vạt sau làm thân sau còn hai ống tay tôi làm tay và cổ áo. Như vậy, từ một chiếc áo dài cũ tôi đã may được một chiếc áo sơ mi mới cho các em trai tôi có mặc đi học. Nghĩ mà tội nghiệp cho các em tôi. Chúng cũng biết được cảnh nghèo túng của gia đình nên chẳng dám đua đòi, lẳng lặng mặc đi học mà chẳng ngại gì tiếng cười đùa trêu chọc khi mặc khính từ chiếc áo dài của chị ( Những chiếc áo dài của tôi mặc phần lớn là của các bạn đồng nghiệp của ba tôi sắm cho tôi).

Trong xóm nhà nào cũng có điện sáng choang nhưng đặc biệt nhà tôi thì lại tối triền miên suốt năm tháng khổ cực ấy. Tôi ít có bạn vì hoàn cảnh gia đình nghèo khổ nên các bạn cũng chẳng đoái hoài. Bởi vậy ngoài giờ học ở trường và phụ ba nuôi nấng dạy dỗ các em, thời gian còn lại tôi dành hết cho việc học. Chiếc đèn dầu leo lét chính là người bạn thân thiết với quãng đời thơ ấu của tôi. Ngay từ nhỏ, tôi đã biết được rằng để có một tương lai đảm bảo thì trước nhất phải tự trang bị cho mình một số kiến thức nhất định và một trình độ học vấn có thể nuôi sống bản thân mình rồi sau đó mới lo lắng cho các em. Tôi đã lao vào việc học không biết mỏi mệt. Học, học và học. Ngoài những kiến thức mà thầy cô đã truyền đạt cho tôi ở trường lớp, tôi còn tìm đọc thêm ở sách báo, tài liệu tham khảo .Việc học của tôi tiến bộ rất nhanh. Phải nói tôi là niềm tự hào lớn nhất của ba tôi. Cuối mỗi học kì hoặc cuối năm học, tôi thường mang về cho ba tôi gói phần thưởng to lớn kèm theo tấm bằng danh dự ghi rõ họ tên tôi. Tôi biết nỗi nhọc nhằn hi sinh của thân gà trống nuôi con sẽ tan biến đi vì ba hoàn toàn tin tưởng, hãnh diện về đứa con gái đầu lòng.

Rồi tôi đậu tú tài và chuẩn bị bước chân vào ngưỡng cửa đại học. Tôi vốn mê viết lách nên ngành báo chí là nỗi đam mê to lớn nhất của tôi. Thế nhưng sau sự ra đi đột ngột của mẹ tôi,ba tôi không còn đủ sức để chịu đựng được nữa. Ba tôi trở bệnh và con đường vào đại học của tôi càng mù mịt hẳn đi. Tôi đành phải thi vào trường Quốc gia Sư phạm Sài Gòn như một tình cờ và tiếp nối con đường mà ba tôi đã chọn cho chính bản thân ông. Sau hai năm đằng đẵng, tôi tốt nghiệp và dạy ở một ngôi trường tiểu học xa nhà đi về gần hai mươi cây số. Vừa là giáo viên dạy một buổi, thời gian còn lại tôi ghi danh học tiếp Đại học Văn Khoa. Khoác áo sinh viên, tôi bước chân lên giảng đường với đầy nỗi hân hoan, phấn khởi. Tôi được sống với nỗi đam mê của mình. Nhưng hỡi ơi, khi tôi vừa công thành danh toại thì ba tôi không còn nữa. Ba đã ra đi cùng mẹ, bỏ chị em tôi côi cút trên đời sau khi đã trăn trối, gửi gắm lại cho tôi bốn đứa em nhỏ dại, ngây thơ.

Thời gian ấy, tôi như hụt hẫng, muốn khóc nhưng sao nước mắt đã khô cạn từ lúc nào. Tôi đã phải nghiến răng, gồng mình chịu đựng bao nỗi khổ đau giằng xé. Tuổi thơ của tôi qua đi không một chút màu hồng ước mơ hi vọng mà tất cả chỉ là một màu đen ảm đạm vô tình. Đôi khi nhìn tôi qua tấm gương nhoè nhoẹt, tôi đã phải thốt lên:

Người có biết sau đôi kính cận
Thật nghiêm trang u ám một trời buồn

Tôi vừa là cha, là mẹ, là anh, là chị và là thầy của một bọn con trai. Thế nên dần dần tôi gần như mất đi nữ tính. Tôi biết tôi có rất nhiều khuyết điểm, trái tính trái nết, thiếu sự dịu dàng của một người con gái. Trước mắt các em, tôi nghiêm nghị cứng ngắc như một bố già. Tôi lại hay quyết đoán và đôi lúc cũng gia trưởng ghê lắm.

Được ảnh hưởng từ ba nên khi là một giáo viên, lúc nào tôi cũng sống đúng với phong cách mô phạm của một nhà giáo. Tôi luôn làm theo lời ba nhắc nhở: không đi trễ về sớm, không làm việc riêng trên lớp, soạn giảng nghiêm túc, chấm điểm xếp hạng công minh. Thậm chí mỗi khi bệnh cũng cố gắng khắc phục không dám bỏ học trò...Ba tôi gương mẫu như thế và chính ba tôi là tấm gương sáng để tôi noi theo. Với niềm yêu nghề mến trẻ và tận tuỵ dạy học, sau hai mươi năm giảng dạy và cống hiến, tôi đã được ngành tôn vinh và phong tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú năm 1994. Cài chiếc huy chương lên ngực áo, người tôi chạnh nghĩ đến nhiều nhất là ba tôi. Tôi khẳng định thành tích tôi có được hôm nay chính là nhờ công lao to lớn của ba tôi trong quá trình dạy dỗ, hình thành nhân cách cho tôi.

Ngày mai là ngày giỗ của ba tôi. Trong khi dọn dẹp bàn thờ, tôi bắt gặp hình ảnh ba với tia nhìn ấm áp. Chắc hẳn nơi Cực lạc ba sẽ rất vui mừng khi nhận ra con gái của ba vô cùng vinh dự khi được tiếp nối sự nghiệp trồng người mà ba đã theo đuổi một đời. Ba ơi! Nén hương này con gửi hết mười phương chư Phật cầu mong ba của con sẽ luôn an lạc, thanh thản ở chốn vĩnh hằng. 



24. Tản Mạn Cuối Hè


Chỉ còn một tuần nữa là đến ngày khai trường. Mùa hè trôi qua nhanh quá ! Mới hôm nào, em và các bạn vừa dự lễ tổng kết năm học, chia tay thầy cô và các bạn để về nghỉ hè. Vậy mà sáng nay, khi với tay xé tờ lịch của hôm qua, em mới giật mình vì thấy gần đến ngày đăng ký đi học.

Dạo này, mưa thường hay ghé đến buổi chiều. Thời tiết nhờ vậy mà đỡ dần cơn oi bức. Cây cối trong vườn nhà như được tắm mát nên có vẻ xanh tốt hẳn ra. Ngược lại màu đỏ của hoa phương trông nhạt dần và lưa thưa vài chùm trên mấy cây phượng ở sân trường và trước ngõ nhà em. Trong các loài hoa, có lẽ hoa phượng đã để lại cho em thật nhiều cảm xúc. Hầu như nó gắn liền với tuổi thơ của em và để lại thật nhiều kỷ niệm của lứa tuổi học trò.

Cứ nghĩ đến ngày khai trường, lòng em lại nôn nao. Em vừa giã từ ngôi trường tiểu học thân thương. Nơi ấy, mới ngày nào, em nắm tay ba bỡ ngỡ đến trường. Những giọt nước mắt lo sợ khi trước mặt em là cô giáo nghiêm trang và các bạn bè xa lạ…Năm năm dài, em đã ngày hai buổi cắp sách đến trường, được thầy cô tận tình giảng dạy, cùng bạn bè học tập chơi đùa… Nơi đó là ngôi nhà thứ hai của em. Em đã được sống trong vòng tay thương yêu trìu mến của các thầy cô và bè bạn. Và em đã bật khóc khi nói lời chia tay ngôi trường để lên lớp sáu.

Là học sinh lớp sáu, em sẽ phải cố gắng nhiều hơn. Môi trường đổi mới hoàn toàn từ ngôi trường, lớp học, thầy cô giáo và con đường đến trường cũng khác lối ngày xưa. Em chỉ thầm mong nhóm bạn thân thời tiểu học ngày nào được học cùng lớp, chắc là vui biết mấy !



25. NGOẠI TÔI


Ca dao Việt Nam có câu:

Mẹ già như chuối ba hương
Như xôi nếp một như đường mía lau

Riêng bản thân tôi vẫn thường so sánh:

Ngoại già như chuối ba hương
Như xôi nếp một như đường mía lau

Nói như thế để khẳng định: Ngoại tôi – người đã có ảnh hưởng vô cùng to lớn đối với cuộc đời và con đường sự nghiệp của bản thân tôi.

Tôi được sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Lái Thiêu hiền hoà.Cha là giáo viên với đồng lương căn bản nuôi sống cả gia đình. Năm tôi mười bốn tuổi, mẹ tôi qua đời. Ba tôi oằn vai gánh nặng ưu phiền, làm cảnh gà trống nuôi chị em tôi ăn học. Cứ mỗi lần nhìn dáng ba trơ gầy hiu hắt, tóc điểm đầy sợi ưu phiền, đôi mắt mờ dần theo năm tháng, lòng tôi như chùng hẳn lại.

Năm mười tám tuổi, tôi tốt nghiệp phổ thông trung học. Khi ba hỏi tôi có dự định gì cho nghề nghiệp tương lai, tôi đã không ngại ngần lên tiếng:”Con sẽ chọn nghề dạy học.” Ba tôi lặng người đi đầy xúc động, đôi mắt già nua lấp lánh niềm vui.

Hai năm học sư phạm đằng đẵng qua đi. Tôi tốt nghiệp, ra trường và tiếp nối con đường mà ba tôi đã chắt chiu trân trọng cả một đời. Nhưng một lần nữa, định mệnh lại quá trớ trêu. Sau một thời gian dài bạo bệnh, ba tôi lại lặng lẽ từ giã cõi đời. Thú thật đó là giai đoạn tôi bị khủng hoảng trầm trọng. Tôi cứ ngỡ mình không qua được cú sốc đau thương ấy. Nhưng bên cạnh nét hồn nhiên thơ dại của đám học trò, nguồn động viên to lớn nhất của tôi là Ngoại.

Ngoại tôi năm nay đã già lắm rồi. Đến Tết này, Ngoại tôi bước sang tuổi chín mươi ba. Tuổi đã cao, chân tay hơi yếu nhưng trông Ngoại vẫn còn hồng hào, khoẻ mạnh. Mái tóc Ngoại bạc phơ như mây trời. Còn đôi mắt Ngoại thì long lanh tia sáng dịu hiền khó tả. Nhiều lúc ngồi nhìn Ngoại bỏm bẻm nhai trầu, tôi thấy trên khuôn mặt già nua phảng phất nỗi buồn nhè nhẹ thoảng qua.Ông ngoại tôi qua đời hồi Ngoại bốn mươi ba tuổi, Ngoại chỉ có duy nhất mẹ tôi là nguồn an ủi. Đến năm ba mươi sáu tuổi, mẹ tôi với chứng viêm não cấp tính đã bỏ Ngoại ra đi, để lại năm đứa con còn thơ dại. Đứa em trai út của tôi chưa tròn mười tháng tuổi phải xa lìa vú mẹ, bữa bữa đợi chờ từng chén cháo gạo lứt thay sữa nuôi thân và đêm đêm ngủ vùi trong vòng tay gầy guộc của Ngoại.

Tuy bị mất tình thương của cha mẹ nhưng đổi lại, chị em chúng tôi còn có Ngoại. Ngoại vừa là cha, là mẹ, là bà tiên nhân ái dạy chúng tôi bài học tình người và ban cho chúng tôi sự sống. Nếu không có Ngoại,giờ này tôi chẳng biết mình có được thành tích như hiện nay không?

Ngoại rất khó ngủ nên việc chăm sóc giấc ngủ cho Ngoại là điều mà chị em chúng tôi luôn quan tâm đến.Chẳng hạn như không nói chuyện lớn tiếng, đi nặng chân hoặc gây tiếng động làm Ngoại thức giấc. Những đêm trời nóng, tôi nằm cạnh và quạt mát cho Ngoại được ngủ yên vì Ngoại không chịu được quạt máy.

Những lần thức giấc trong đêm, qua ánh đèn mờ, tôi luôn trộm nhìn dáng ngủ của Ngoại xem có bình thường và nhịp thở của Ngoại có đều đặn hay không? Bởi vì hồi năm 1994, đứa em trai kế tôi đã chết âm thầm trong giấc ngủ, gây cho tôi một ấn tượng hết sức hãi hùng. Cho nên trước mắt tôi hiện nay, một chút gì khác lạ của người thân cũng làm tôi bồn chồn, lo lắng không yên.

Là một phụ nữ, ai cũng mong một mái ấm gia đình bên chồng con là những người mà mình vô cùng yêu quý. Nhưng với tôi, hoàn cảnh gia đình vô cùng thê thiết đã đóng hết mọi cánh cửa ước mơ. Lập gia đình, đó là điều mà tôi không bao giờ dám nghĩ đến. Bởi vì ai sẽ là người thay thế tôi đỡ đần, chăm sóc cho Ngoại từ bữa ăn, giấc ngủ hoặc những lúc Ngoại bệnh hoạn, ốm đau?

Ngoại luôn động viên tôi cố gắng làm tốt công tác giảng dạy ở trường. Những thành tích tôi đạt được trong quá trình phấn đấu, Ngoại luôn quan tâm và xem đó là nỗi tự hào.

Tính đến nay, cuộc đời tôi dã trải qua không biết bao nhiêu là nỗi bất hạnh, khổ đau. Lại thêm hoàn cảnh kinh tế khó khăn, đồng lương giáo viên eo hẹp. Nhiều lúc tôi thấy chao đảo, rã rời muốn buông xuôi tất cả. Nhưng nghĩ đến hình ảnh tận tuỵ của ba tôi cũng là người thầy đã hết lòng dạy dỗ, dìu dắt tôi trong những bước đầu tập tễnh vào nghề và tấm lòng nhân hậu bao dung của Ngoại đã giúp tôi vượt qua những chông gai trong cuộc sống đầy nỗi nhọc nhằn.

-Năm 1994, tôi được nhà nước phong tặng danh hiệu “Nhà giáo ưu tú”
-Năm 1995 nhận huy chương “Vì sự nghiệp giáo dục”
-Năm 1997 được Tỉnh công nhận danh hiệu “Con cháu thảo hiền”
-Năm 1999 đạt danh hiệu “Giáo viên dạy giỏi cấp quốc gia bậc Tiểu học”
-Tháng 12/1999 dự Liên hoan Con cháu thảo hiền toàn quốc lần thứ 2 tại Bình Thuận.
-Tháng 11/2000 đạt Chiến sĩ thi đua toàn quốc tham dự Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc tổ chức tại Hà Nội.

Có được niềm vinh quang như thế phần lớn là nhờ công lao nuôi nấng, dạy dỗ, dìu dắt và động viên của ngoại đối với bản thân tôi.


( Báo cáo tại Liên hoan Con cháu thảo hiền toàn quốc tổ chức tại Đồi Dương , Bình Thuận năm 1999)


26. MỘT CHÚT TRẢI LÒNG



Tập thơ thứ 13 THƠ ƠI, XUỐNG PHỐ! đã phát hành. Tập thứ 14 CHÌM XUỐNG NỖI BUỒN sáng nay sẽ gởi ra HN xin giấy phép xuất bản. Hy vọng trước Tết đứa con tinh thần dễ thương này của mình sẽ được ra mắt độc giả!

Năm năm trở lại với thơ, mình đã có được 14 tập thơ, thật không gì hạnh phúc bằng! Dự định sau khi gởi tập bản thảo ra HN xong, mình sẽ ngưng viết một thời gian để nghỉ ngơi và du lịch.

Dù cảm xúc thơ vẫn tuôn dào dạt nhưng để đổi mới dòng thơ, bớt gây nhàm chán cho người đọc, buộc lòng mình phải tạm biệt các bạn một thời gian. Sau khi tập 14 in xong, mình sẽ gặp lại các bạn, yêu đời hơn, tự tin hơn!

Mình rất cảm ơn MEN THƠ đã luôn song hành, dìu dắt thơ mình từ bao lâu nay. Mọi cung bậc thương yêu, hờn trách, giận dỗi…đều ghi lại đầy đủ trong từng bài thơ của mình, cảm xúc tưởng như là thật. Mình rất trân trọng tình bạn tri kỷ của GIÓ của MÂY và sẽ giữ mãi đến tận thiên thu. Trong quá trình diễn đạt, đôi lúc cách dùng từ của mình chưa được khéo léo lắm, mong bạn bỏ qua cho. Mình xin chúc bạn luôn yên bình trong cuộc sống và thơ vận mãi mãi thăng hoa.

Xin chào tạm biệt các bạn!


27. NỖI LÒNG CỦA NƯỚC




Chiều nay, đến phiên tổ em trực nhật, em được các bạn phân công nhiệm vụ chăm sóc cây cối trong vườn trường. Trong khi chuẩn bị xách nước tưới cây, chợt em nghe đâu đây có tiếng ai trò chuyện.

Cô bạn thân mến ơi! Tôi chính là nguồn nước trong lành mà bạn đang sử dụng đấy. Có khi nào bạn tưởng tượng ra quê hương của tôi không nhỉ? Từ một nơi xa thẳm ngút ngàn, tôi phải trèo đèo vượt suối, không ngại nắng mưa, trải qua bao tháng ngày vất vả để đến đây giúp ích cho mọi người.

Chắc ít ai nghĩ đến nguồn nước đã mang lại những gì cho cuộc sống? Có nhiều người rất vô tư chỉ nghĩ đến những tiện nghi sẵn có mà không biết thông cảm đến nỗi khổ của các sự vật xung quanh. Bạn cứ nghĩ xem, trên cánh đồng lúa chín vàng óng ả kia, nếu không có sự hiện diện của họ hàng nhà nước chúng tôi thì những hạt thóc có được tròn mẩy thơm nồng và cánh đồng có mượt mà như tấm thảm nhung không? Hàng ngày, các bác nông dân phải dùng nướcđể tưới mát cánh đồng, tạo thêm nguồn sống cho đất đai và làm dịu đi phần nào cái nắng chói chang thiêu đốt. Sau những giờ lao động mệt mỏi ngoài trời, bác nông dân xuống mương múc nước rửa mặt mũi, chân tay rồi ngồi dựa gốc cây phì phà điếu thuốc, miệng nhâm nhi tách nước trà xanh trông sảng khoái làm sao! Cả đến chú trâu cũng ngâm mình dưới dòng nước mát, mắt lim dim, đuôi ngoe nguẩy như để xua tan bao nỗi mệt nhọc phải chịu đựng dưới cái nắng oi ả ban trưa.

Còn phải kể đến những công trường xây dựng cao ngất nghểu chọc trời kia. Nếu không có nguồn nước chúng tôi mà chỉ có cát, gạch, xi măng thử hỏi làm sao có vữa xây tường, làm sao hoàn thành công trình xây dựng?

Nếu các bạn có đến tham quan nhà máy giấy, nơi sản xuất ra biết bao nhiêu là tập vở, sách giáo khoa phục vụ cho các bạn học sinh có phương tiện học tập, thì các bạn sẽ thấy nguồn nước chúng tôi ích lợi thế nào!

Trong các cơ sở sản xuất lương thực, thực phẩm phục vụ cho người tiêu dùng, hàng ngày người ta sử dụng không biết bao nhiêu là nước. Nước dùng để rửa sạch, chế biến thức uống, nấu nướng thức ăn.

Và cơ thể con người mỗi ngày phải cần lượng nước tối thiểu là hai lít nước. Nước là một yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc duy tri sự sống của con người và cả đến loài vật. Người ta thường nói nhịn ăn vài ngày có thể chịu được chứ nhịn khát thì không thể. Bạn thử làm phép tính nhân, lấy 2 lít X dân số toàn cầu thì bạn sẽ có được số lít nước cần thiết cho cơ thể của cả nhân loại mỗi ngày (chưa kể nhu cầu tắm giặt, sinh hoạt và sản xuất). Có phải đó là một con số vô cùng to lớn hay không?

Lòng đại dương bao la là nơi sinh sống hàng ngàn, hàng vạn loài hải sản quý hiếm: tôm, cá, hải sâm, san hô, ngọc trai…Chúng sống và sinh sôi nảy nở nhờ vào nguồn nước biển vô tận. Có bao giờ bạn tưởng tượng nguồn nước ở các đại dương bao la kia khô cạn thì sự sống của các loài hải sản ấy sẽ như thế nào không?

Nói làm sao hết được tầm quan trọng và ích lợi của nước. Nhận thấy sự vô tâm của một số người khi sử dụng, tôi cảm thấy vô cùng tủi thân và buồn bã. Một số bạn học sinh của trường đã không có ý thức giữ gìn nguồn nước ngọt lành. Dù nhà trường đã trang bị hệ thống nước lọc tinh khiết để uống nhưng một số bạn lại xài rất hoang phí.Nước dành để uống nhưng các bạn lại dùng để rửa tay, rửa chân. Thậm chí khi dùng xong các bạn cũng chẳng thèm khóa lại. Tội cho họ hàng chúng tôi phải làm việc đêm ngày, không có giờ giấc nghỉ ngơi. Các bạn đâu biết ở những vùng đất gò khô khan mạch nước, người nông dân phải khổ sở vô cùng mới có được dòng nước tưới mát hoa màu. Ở miền Tây Nam bộ, quanh năm suốt tháng người ta phải dùng nguồn nước đục ngầu của các kênh rạch vừa làm nước uống, vừa để nấu ăn, vừa dùng tắm giặt và để tưới tắm ruộng đồng. Cho nên để có nguồn nước sinh hoạt đảm bảo hợp vệ sinh là cả một vấn đề nan giải đối với các địa phương vùng sông nước miền Tây.

Nhiều lúc tôi thấy ở những nơi công cộng hoặc trong các nhà máy, xí nghiệp, người ta đã sử dụng nguồn nước đến độ để nước cứ chảy mãi, chảy mãi không ngừng. Nước đầy tràn mặt hồ vẫn không ai buồn tắt. Khi chúng tôi than vãn, họ nhún vai dè bĩu: “Nước đầy cả sông, cả biển, thiếu chi mà sợ!”. Thật vô tình làm sao!

Các bạn cũng đừng trách cứ nước lũ chúng tôi tràn về làm chết người, thiệt hại của cải, mùa màng. Hãy tìm hiểu sâu xa nguyên nhân nào khiến cho ô nhiễm môi trường, làm khí hậu thay đổi, gây ra bão lũ, thiên tai! Nếu người dân có ý thức cao không phá rừng, chặt cây bừa bãi, gây xói mòn đất đai thì làm sao thiên tai có thể gây cảnh mất mát, đau thương như thế?

Hơn ai hết, họ hàng nhà nước chúng tôi mong mỏi mọi người nhất là các bạn học sinh hãy thương lấy chúng tôi. Biết rằng nước trong thiên nhiên là vô tận nhưng nếu mọi người không biết gìn giữ mà chỉ tiêu xài hoang phí thì nguồn nước kia sẽ cạn kiệt mất thôi!

Tâm sự với cô bạn nhỏ dễ thương, tôi mong rằng bạn sẽ nhắc nhở bạn bè và người thân của mình phải biết tiết kiệm và giữ gìn trong sạch nguồn nước để gia đình chúng tôi có cơ hội giúp ích cho mọi người nhiều hơn. Còn bây giờ tôi xin nói lời chào tạm biệt bạn. Bạn hãy tiếp tục nhiệm vụ của mình đi! Các nụ hoa và cây cối trong vườn trường đang chờ bàn tay bạn tưới mát cho chúng kia kìa!

Nghe qua nỗi lòng của nước, em chợt cảm thấy vô cùng hối hận bởi có lần em mở vòi nước phá phách đến độ nước chảy tràn ướt cả nền nhà, mẹ rầy mãi em mới thôi. Giờ em biết rõ hơn tầm quan trọng của nước đối với cộng đồng, em thầm hứa sẽ không dùng nước uống rửa chân tay, không nghịch phá nước và em sẽ động viên các bạn trong lớp em có ý thức cao trong khi sử dụng nước .




28. CẢM XÚC THĂNG HOA



Buổi trưa đang chập chờn giấc ngủ, điện thoại bàn chợt reo lên hồi dài. Nhấc máy lên trong tình trạng mơ màng nửa mê nửa tỉnh, một giọng nói quen thuộc vang lên:

- Chào cô bạn của tui!

- À…Chào nhà thơ Nguyễn Mộng Hòa Bình! Có việc chi mà bạn gọi tui vậy?

- Gọi đòi nợ…chứ hổng có chi hết!

- Nợ gì? Chẳng lẽ tui thiếu nợ tình hay nợ tiền mấy người hay sao?

- Ồ không! Tiền thì cô bạn tui thiếu gì…Còn tình thì cô bạn tui cứ hoài chung thủy với một người đã khuất! Đâu ai có đủ tư cách để làm chủ nợ của cô ấy đâu nè!

Thế là mình gạt ngang:

- Vậy thì mục đích cú phone này là gì?

- Thật ra nhóm Thân Hữu SPSG nhờ mình nhắn Loan gởi mấy bài thơ cho tập san LAO XAO SỎI ĐÁ thôi mà!

- Trời đất! Thời gian qua tui cứ lo bệnh tật nên quên mất. Sorry nhé! Hứa chiều nay dạy xong sẽ in gởi ngay cho nhóm!

Luôn miệng, mình khoe:

- Bạn à, tập thơ mới của tui vừa in xong rồi đó! Vui lắm!

Giọng Nguyễn Mộng Hòa Bình cũng thật vui:

- Ôi! Xin chúc mừng Loan nhé! Nhưng mà…

- Mà…thế nào, bạn?

Hắn rào đón:

- Nói điều này Loan đừng giận nha! Hôm qua, mình và Hoàng Chấn Nam, Vũ Ngọc Hưng có nhắc đến Loan và thơ Loan. Bọn này nhận xét nếu Loan có in tới 30 tập đi nữa thì thơ Loan vẫn giậm chân tại chỗ. Nhìn qua thơ chỉ thấy một hình dáng Loan như gã tình si lẩn quẩn trong khu rừng chẳng có lối ra. Mỗi bụi cỏ gai, lối rêu rong, thành quách cũ đã làm thơ Loan càng lúc càng thêm ủy mị, buồn phiền, như một bức tranh với gam màu lạnh lẽo. Loan hãy bỏ qua quá khứ, dù quá khứ có thần tiên, ngọc ngà, lộng lẫy…đến đâu đi nữa! Hãy quên người ta và để yên cho người ta bên kia bờ đại dương đêm ngày triền miên giấc ngủ. Loan phải thay đổi dòng thơ, tích cực lên, rộn rã sắc màu. Hãy giấu đi chiếc áo tím buồn ngày cũ và biết đâu nụ cười sẽ tìm lại trên môi?

Mới vui đó mà giờ mình nghe nỗi tủi thân lại nhen lên, giọng nhão nhoẹt:

- Tui cũng biết vậy… Nhưng hễ cầm bút lên là tui lại như lên đồng ấy! Buồn! Chán! Tuyệt vọng! Thở than!... Nhiều lúc muốn thôi không làm thơ nữa!

- Loan thử tìm xem có chùm bài nào dịu dàng, yêu đời, yêu người… đọc cho mình nghe xem nào!

Mở máy, bấm vào ngăn lưu trữ thơ mới làm mùa xuân rồi, mình tìm được 3, 4 bài như lời hắn yêu cầu. Đó là bài Hờn giận, Theo anh xuống phố, Rộn rã khúc tình ca, Mười tám mùa xuân ơi! Đọc cho Nguyễn Mộng Hòa Bình nghe mà mình có cảm giác run trong dạ, tưởng như đang thi vấn đáp hồi mấy chục năm trước ở SPSG.

- Thế nào hở… nhà thơ?

Giọng hắn như òa vỡ và tiếng cười khanh khách vang lên mồn một trong máy:

- Trời ơi! Chính là nó đó… cô bạn tui ơi! Trong sáng quá! Trẻ trung quá! Và tình yêu đẹp như mơ vậy! Hãy cứ thênh thang, rộng mở bầu trời thơ nha Loan. Hãy xuống phố và tung tăng cùng câu chữ! Mình rất mừng…Không dè cô bạn tui quá thông minh! Dòng thơ này sẽ giúp tâm hồn Loan bay bổng. Thôi cứ như thế mà tiến lên phía trước, Loan nhé!

- Cảm ơn bạn rất nhiều.Tui sẽ mời các bạn chầu café tại số 64 Trần Quốc Thảo sáng chủ nhật tới đó nhé!

- Bye cô bạn dễ thương của tui… ý quên…của nhóm Thân Hữu SPSG.

Gác máy điện thoại, mình leo lên võng ầu ơ tìm lại giấc ngủ. Nhưng niềm vui vừa bắt gặp làm mình tỉnh hẳn. Vội lấy tờ giấy trắng và cây bút bi, mình viết lại cảm xúc thăng hoa vừa mới thoáng qua.


29. CHỦ NHẬT VUI


Lâu lắm rồi, tôi mới được hưởng một ngày chủ nhật vui như thế này!

Tại sao lại tôi vui như thế? Lý do rất đơn giản: “Tôi đã tự đứng lên bằng đôi chân của mình sau năm năm làm cái bóng của họ!”

Năm 2012, khi đứa cháu gái của tôi bất ngờ đổ bệnh và ra đi ở độ tuổi hăm bốn đầy tương lai rộng mở, tôi gần như tuyệt vọng. Tôi đã cắn răng chịu đau, không khóc được thành lời vì bao nhiêu nước mắt đã đổ ngược vào tim. Tôi đã sống dật dờ như một xác chết. Trong thời điểm ấy, họ đã đến, dẫn dắt tôi trở lại với thơ.

Sau ngày 30/4, vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, tôi gác bút. Như vậy, đúng 37 năm, tôi gần như quên lãng, lạ lẫm với chính câu chữ của mình. Chỉ sau 3 tháng sinh hoạt ở tho.com, tôi đã xuất bản tập thơ đầu tay BÓNG MÂY. Và sau 5 năm, tôi đã có được tổng cộng 12 tập thơ. Dự định cuối thu 2017, tôi sẽ in tiếp tập thứ 13.

Bên cạnh gia tài thơ kha khá, tôi đã không ngớt đau khổ. Nước mắt tôi cứ chảy suốt ngày đêm. Tôi là con rối của họ, cứ chạy theo họ như cái bóng. Làm thơ mà tỵ hiềm, sân si, bè phái…Tôi bị cuốn vào vòng xoáy ấy và tự làm xấu tên tuổi của mình. Là một giáo viên, lý ra tôi đừng có lối ứng xử như họ. Họ điêu ngoa, môi miếng, tôi làm sao theo kịp họ. Và cuối cùng, tôi trượt ngã với đầy những vết thương. Vết cứa ấy làm tôi đau, đau ghê lắm. Khi nhận được bản chất của sự việc, tôi hốt hoảng, bù lu bù loa chạy ra khỏi tâm bão với niềm tin bị thiêu rụi. Tôi từng tôn vinh họ như một cứu tinh. Nhưng giờ thì tôi hoàn toàn thua cuộc. Tôi sợ lắm hai mặt trắng đen của mạng ảo.

Tôi đã từ chối không giao lưu thơ sáng nay với các nhà thơ nổi tiếng tại nhà của nhà thơ PTT, câu lạc bộ Sao Khuê SG. Lý do có sự hiện diện của họ, tôi không thích. Tôi đã viện cớ mới vừa phẫu thuật không đủ sức khỏe để tham dự. Tôi khóa cửa nhà, lên vườn hái măng cụt với mấy em. Vậy mà nghe hạnh phúc chi lạ.

Tôi đã vượt qua những ngày tháng ưu phiền do giao lưu với bạn thơ không tốt. Tôi đã tỉnh ra sau cơn mê ngủ và cảm thấy vui vì tự mình đứng lên sau cú ngã sóng soài. Giờ đây tôi là một mệnh đề độc lập chứ không phải là mệnh đề phụ thuộc như trước nữa.

Cảm ơn cuộc sống đã giúp tôi trưởng thành và thấy rõ mình phải làm gì trong những ngày sắp tới.


30. VU VƠ CHIỀU HẠ






Trưa nay, mây trời xuống thấp. Lan đợi mãi mà giấc ngủ chẳng về. Thế là Lan ngồi vụt dậy, xếp laptop vào cặp, thay vội bộ quần áo và đạp xe đến quán cafe Nhật An, đối diện với dòng sông xanh thơ mộng, cách nhà Lan không xa lắm!

Quán giờ này vắng khách. Không gian yên ắng với màu xanh của thảm cỏ thật mát mắt. Cũng như mọi khi, Lan có thói quen chọn chiếc bàn đá khuất bên hồ nước, nép dưới bóng mát của mấy tán cây.

Thấy Lan loay hoay với sợi dây dẫn của chiếc máy tính, một em phục vụ nhanh nhảu đưa ổ điện lại gần. Lan gật nhẹ cảm ơn. Hình ảnh ngày xưa chợt hiện về trong tâm trí.

- Cafe sữa hả cô?

- Không, cho cô ly trà cúc nhé!

- Dạ!

Quá khứ như một bức tranh kéo qua miền ký ức với gam màu tối nhiều hơn sáng, buồn nhiều hơn vui. Cũng độ tuổi này, Lan đã vật lộn với thời gian, với miếng cơm manh áo để làm tròn lời hứa với ba trước lúc ba từ giã cõi đời. Trong không khí đầy tang thương ly biệt, Lan chỉ biết nghẹn ngào nắm chặt tay ba để ba được an tâm hơn ở những giây phút cuối đời.

- Con thay ba chăm sóc ngoại và nuôi dưỡng mấy em con nghe!

Lan mếu máo gật đầu. Nước mắt Lan ướt nhòe cả kính. Ba thở hắt ra, miệng như mỉm cười...

Kể từ đó, Lan là đứa con gái mồ côi cả cha lẫn mẹ với trách nhiệm thật nặng nề. Vừa dạy học một buổi, buổi còn lại Lan phải quần quật tìm việc làm thêm. Trường Lan dạy cách nhà khá xa, mỗi ngày chạy xe đạp hai lượt đi và về cũng gần hai mươi cây số. Mặc cảm hoàn cảnh gia đình, Lan chỉ biết đến trường, hoàn thành trách nhiệm dạy dỗ các em học sinh chứ không dám đèo bòng, se sua cùng các đồng nghiệp. Sáng đi dạy, trưa chạy xe về dưới cơn nắng cháy cả thịt da. Nuốt vội miếng cơm ngoại nấu, thay bộ áo dài bằng bộ quần áo ngắn gọn, Lan lại tất tả đạp xe ra lò đường gần nhà làm thư ký. Ông chủ lò đường là người Hoa, bằng tuổi ba Lan, rất phúc hậu. Thấy Lan hiền lành, chịu khó, ngoài việc tính toán tài chính cho cơ sở sản xuất đường mía của ông, ông còn nhờ Lan dạy học thêm cho mấy đứa con của ông ấy. Dĩ nhiên với cương vị gia sư, Lan cũng phải chiến đấu không ngừng với các con chữ, các dãy số thậm chí cả ngoại ngữ Anh văn vì lớp học gia đình ấy gồm nhiều trình độ khác nhau. Đôi lúc, bà chủ cũng mang sách Học Vần nhờ Lan kèm cặp để bà khỏi đi học lớp xóa mù chữ do địa phương tổ chức.

Nhờ đồng lương dạy học ở trường và thêm phần bồi dưỡng hậu hĩnh của chủ lò đường, Lan mới ổn định được cuộc sống của gia đình. Lan là đứa cháu gái được ngoại yêu thương nhất. Còn với bốn em trai, Lan vừa là cha, là mẹ, là thầy dạy dỗ chúng nên người. Đời sống kinh tế tạm ổn, Lan có thêm thời gian đầu tư vào chuyên môn và giảng dạy. Ngày Lan đạt danh hiệu Giáo viên giỏi cấp tỉnh, Lan xúc động thật nhiều. Giá như ba mẹ Lan còn sống, chắc ông bà sẽ rất hãnh diện...

- Dạ, trà cúc của cô đây ạ! Nếu cô cần gì, cô gọi con nhé!...

Giọng nói lễ phép nhẹ nhàng của em phục vụ vang lên.

- Cô cảm ơn em!

Nghe một chút gì đó reo vui trong lòng. Mở chiếc laptop, đăng nhập, Lan ghé trang Blogspot. Chút vu vơ chiều hạ làm Lan quên đi nỗi cô đơn giữa cuộc sống tất bật này.





31. BUỔI LAO ĐỘNG KHÓ QUÊN


“Mùa xuân là Tết trồng cây
Làm cho đất nước càng ngày càng xuân”
Thực hiện tốt lời Bác Hồ đã dạy, đúng sáu giờ rưỡi sáng thứ bảy, tập thể học sinh lớp 5A đã có mặt ở sân trường, trên tay các bạn mang đầy đủ dụng cụ cô giáo đã phân công như: chậu, đất trồng, tro trấu, tro bếp, cây thuốc nam, cuốc, dao, thau, thùng tưới…Trên gương mặt các bạn rạng rỡ niềm vui.
Cô giáo chủ nhiệm từ văn phòng bước ra giữa sân ra lệnh lớp trưởng báo cáo điểm danh số học sinh tham dự buổi lao động trồng cây. Trừ bạn An bị bệnh, còn lại các bạn đều có mặt đầy đủ. Cô giáo bắt đầu phân công nhiệm vụ cho từng tổ. Tổ một làm nhiệm vụ di chuyển các chậu sành các bạn mang đến để dọc theo tường rào, tổ hai trộn xơ dừa, tro trấu, tro bếp tạo thành hỗn hợp đất trồng, tổ ba chuyền đất đổ vào chậu, tổ bốn lựa chọn cây giống đem trồng và tổ năm xách nước tưới cây. Cô giáo vừa phân công xong, các bạn nhanh chóng bắt tay vào việc. Như những con thoi, các bạn tổ một khéo léo chuyển mấy cái chậu sành với đủ màu sắc và hoa văn xinh xắn vào vị trí cô giáo đã hướng dẫn.
- Các em nhớ khiêng cẩn thận. Coi chừng té ngã đấy!
- Nên xếp xen kẽ các chậu với hình dáng khác nhau để nhìn cho đẹp mắt hơn, các em nhé!
- Vâng ạ!
Các bạn tổ hai cũng sôi động không kém tổ một. Từng bịch đất, xơ dừa, tro trấu, tro bếp được tháo ra một cách gọn gàng. Thỉnh thoảng có tiếng bạn gái rú lên oai oái:
- Á…á…Con rắn!
- Con trùn chớ con rắn gì ở đây, My?
- Con gái cái gì cũng sợ. Lêu lêu!
Tiếng cười nói, tiếng trêu chọc nhau vang lên thật là vui. Cô giáo thỉnh thoảng nhắc nhở các bạn dùng dao băm nhuyễn xơ dừa, trộn đều phân tro để hỗn hợp đất được tơi ra.
- Các em trai cầm cuốc cần lưu ý coi chừng cuốc vào chân đấy!
- Làm nhẹ nhàng để bụi cát bay vào mắt nghe các em!
Cô bước đến khu vực của tổ ba. Các bạn đang hì hục dùng chiếc thau nhựa đã cũ chuyển phần đất vừa được tổ hai trộn xong đem đổ vào chậu. Mồ hôi đọng lại trên gương mặt, trên lưng áo các bạn ướt đẫm. Vài bạn vô tình đưa tay chậm giọt mồ hôi trên trán để cuối cùng bị các bạn chế nhạo:
- A…con mèo ăn vụng! Hi hi…
- Không giống con mèo…Giống chú hề!
Tiếng cười không ngớt vang lên. Mặt trời đã tỏa những tia nắng vàng rực xuống mặt đất nhưng ai cũng thấy vui và quên hẳn nỗi mệt nhọc.
Như những người thợ trồng trọt lành nghề, các bạn tổ bốn lần lượt xếp các cây thuốc nam theo từng loại. Nào là cây ngải cứu, cây sống đời, cây nha đam, cây lẻ bạn, cây lưỡi rồng, cây bạc hà, cây lược vàng, cây sả… Cô giáo giới thiệu để các bạn nắm được tên gọi cũng như công dụng của từng loại cây thuốc nam.
- Cây ngải cứu chữa đau bụng, giảm đau nhức và cầm máu rất hay các em ạ!
- Cô ơi, cây gừng dùng làm món gà kho gừng phải không cô?
- Dạ cô, ngoại em thường bỏ gừng vào chè trôi nước đó cô!
- Đúng rồi các em. Gừng còn giúp tiêu hóa tốt. Nếu các em muốn nôn, chỉ cần một lát gừng nhai vào miệng, các em sẽ dễ chịu ngay.
- Cây nha đam, cây lược vàng rất tốt, chữa được nhiều bệnh lắm các em!
Mỗi cây có hình dạng, màu sắc, mùi vị khác nhau. Một bạn gái ngắt vội chiếc lá bạc hà ngửi vào mũi:
- Eo ơi! Lá bạc hà thơm thật là thơm. Tớ có cảm giác mát hết cả lồng ngực.
- Còn cây lẻ bạn lá màu tím thật nên thơ và chữa bệnh ho rất hay…
Các bạn xé bỏ bọc ni lông bên ngoài và tỉ mỉ đặt cây con vào chậu, lấp đất lại đúng quy trình kỹ thuật mà cô giáo đã chỉ dạy. Cùng lúc đó, các bạn tổ năm khệ nệ khiêng mấy thùng nước đến và dùng tay tưới nhẹ cho cây. Được tưới mát, các cây con tươi tắn hẳn ra. Hình như chúng cũng vui sướng mỉm cười, vươn mình đón ánh nắng ban mai.
Mặt trời đã lên cao. Cô nhắc nhở các bạn kiểm tra lại dụng cụ và dọn dẹp rác thải, đổ đúng nơi quy định. Rồi cô nêu nhận xét kết quả buổi lao động trồng cây thuốc nam của lớp. Nhìn nụ cười nở trên môi cô, các học sinh ai cũng thật vui vì đã góp phần nhỏ bé của mình trong việc xây dựng vườn trường thêm tươi đẹp.



32
. BA ĐIỀU ƯỚC



Trong giấc mơ, em được một bà Tiên cho ba điều ước và em đã thực hiện cả ba điều ước đó. Hãy kể lại câu chuyện ấy theo trình tự thời gian.

Một buổi trưa hè, em đang mót từng bông lúa trên cánh đồng, bỗng thấy trước mắt hiện ra một bà Tiên đầu tóc bạc phơ. Thấy em mồ hôi nhễ nhại, bà dịu dàng bảo:
- Giữa trưa nắng chang chang mà cháu không đội nón thì sẽ bi cảm đấy! Vì sao cháu đi mót lúa giữa trưa thế này?
Em đáp:
- Cháu tiếc những bông lúa rơi nên tranh thủ buổi trưa đi mót lúa cho gà ăn, đỡ đần cha mẹ. Buổi trưa nhặt được nhiều hơn. Buổi chiều cháu còn phải đi học.
Bà Tiên bảo:
- Cháu ngoan lắm! Bà sẽ tặng cháu ba điều ước.
Em không dùng phí một điều ước nào. Ngay lập tức, em ước cho em trai em biết bơi thật giỏi vì em thường lo cho em trai em bị ngã xuống sông. Điều ước thứ hai em ước cho ba em khỏi bệnh để mẹ bớt vất vả. Điều ước thứ ba, em ước gia đình em có một máy vi tính để chúng em học tin học và chơi trò chơi điện tử. Cả ba điều ước ứng nghiệm ngay.

Em đang rất vui chợt giật mình tỉnh giấc. Thì ra đó chỉ là một giấc mơ.




33. TẢN MẠN ĐẦU NĂM



Tám năm đã trôi qua! Mỗi lần nhớ đến Thi đàn VN, cái nôi của thơ hoangthilangmay là mình nghe một niềm chán ngán dâng trào. Giá mà ngày ấy mình đừng tham gia thơ với thẩn, đừng quen với những người bạn gắn bó tưởng như ruột rà thân thích thì giờ này mình không phải buồn phiền, sân hận. Người bạn chia vui sẻ buồn, tin tưởng hết lòng đã vì tham vọng của họ mà nỡ chà đạp mình. Họ ganh tỵ với mình từng chút một. Mỗi lần mình có thêm tập thơ mới là họ tìm cách chê bai, ghen ghét.

Giờ không còn liên lạc với họ nữa, mình nghe tâm nhẹ nhàng hơn. Cái vết thương sưng tấy một thời giờ đã liền da, lành lặn và không còn đau nhức nữa. Tháng 8 gợi lại nỗi đau quá khứ, mình viết vài dòng xem như chôn vùi ngày tháng cũ vào lăng mộ. Mong trong đời đừng bao giờ mình khờ dại một lần thứ hai. Vì đam mê thơ văn mà mình đã vô tình để những người bạn không ra gì chà đạp.

Bonjour tristesse!








2 nhận xét:

  1. 09. MỐI TÌNH BẰNG HỮU









    Bốn mươi bảy năm! Gần nửa thế kỷ! Mình không bao giờ quên được Thân Hữu SPSG với những gương mặt thân quen: Nguyễn Tự Lập, Trần Thái Quảng, Hoàng Chấn Nam, Nguyễn Mộng Hòa Bình, Trần Đình Chỉnh, Vũ Ngọc Hưng, Lâm Thanh Sơn, Phạm Vũ Hòa, Trần Hải Đệ, Nguyễn Đăng Hà, Nguyễn Tri Phúc, Nguyễn Tri Nghĩa, Tê Tê Ca A và Hà Thu Thủy.Tản văn về Dân Sư Phạm Saigon hay quá- Lai Kịch Liệt

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn Xuân Lộc đã ghé thăm trang và để lại cảm nhận.

      Xóa